“Luân Lý – Giáo Khoa Thư” của Trần Trọng Kim, xuất bản năm 1938, là một tác phẩm kinh điển về giáo dục đạo đức, luân lý, mang đậm dấu ấn của nhà giáo dục và nhà văn tài ba. Cuốn sách ra đời từ tâm huyết của tác giả, mong muốn xây dựng nền tảng đạo đức vững chắc cho thế hệ trẻ, hun đúc nên những công dân có ích cho xã hội. Trần Trọng Kim khẳng định, đạo đức chính là nền tảng cốt lõi trong quá trình hình thành nhân cách con người, và việc giáo dục đạo đức cần được chú trọng ngay từ những bước đầu tiên của cuộc đời học sinh.
Nội dung cuốn sách được triển khai một cách hệ thống và logic qua 12 chương, mỗi chương lại được chia thành nhiều mục nhỏ, đi sâu phân tích từng khía cạnh của đạo đức. Chương mở đầu làm sáng tỏ ý nghĩa của đạo đức, định nghĩa nó là những nguyên tắc ứng xử, hành vi đúng đắn của con người trong cuộc sống. Tiếp theo, chương 2 đề cao tình yêu quê hương đất nước, một đức tính nền tảng của mỗi công dân. Chương 3 tập trung vào đức tính trung hậu, trung thành, yếu tố quan trọng trong việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Từ chương 4 trở đi, cuốn sách lần lượt khai thác các đức tính thiết yếu khác như nhân ái, khiêm tốn, cần cù chịu khó, liêm chính, công bằng, trách nhiệm, kỷ luật và hợp tác xã hội. Mỗi đức tính đều được phân tích kỹ lưỡng, làm rõ tầm quan trọng và cách thức rèn luyện. Đặc biệt, chương cuối cùng, chương 12, khéo léo kết nối đạo đức với lịch sử và văn học dân tộc, rút ra những bài học sâu sắc từ những tấm gương sáng ngời của tiền nhân.
Điểm nổi bật của “Luân Lý – Giáo Khoa Thư” chính là cách trình bày ngắn gọn, dễ hiểu, kết hợp với những ví dụ minh họa sinh động, cụ thể, giúp người đọc dễ dàng tiếp thu và vận dụng vào thực tiễn. Tác giả không chỉ đơn thuần liệt kê các nguyên tắc đạo đức mà còn khéo léo lồng ghép những câu chuyện, tình huống thực tế để làm rõ vấn đề, giúp người đọc hình dung một cách rõ nét và ghi nhớ sâu sắc.
Cho đến nay, sau hơn 8 thập kỷ, “Luân Lý – Giáo Khoa Thư” vẫn giữ nguyên giá trị to lớn trong lĩnh vực giáo dục đạo đức. Nội dung phong phú, bao quát nhiều khía cạnh của đạo đức con người, cùng với cách viết giản dị, dễ hiểu đã giúp cuốn sách trở thành một tài liệu tham khảo quý giá cho cả giáo viên và học sinh. Tác phẩm của Trần Trọng Kim thực sự là một di sản văn hóa đáng trân trọng, góp phần quan trọng vào việc bồi dưỡng nhân cách, đạo đức cho các thế hệ người Việt.
