Cuốn sách “Bàn Cờ Lớn” của Zbigniew Brzezinski phân tích chiến lược toàn cầu của Hoa Kỳ nhằm duy trì vị thế siêu cường duy nhất trên thế giới. Tác giả lập luận rằng Á-Âu, lục địa rộng lớn với dân số đông đảo và tài nguyên phong phú, chính là “bàn cờ lớn” nơi diễn ra cuộc tranh giành quyền lực toàn cầu. Hoa Kỳ, với sức mạnh kinh tế và quân sự vượt trội, cần phải có một chiến lược địa chính trị sắc bén để kiểm soát bàn cờ này, ngăn chặn sự trỗi dậy của bất kỳ đối thủ nào có thể thách thức vị thế bá chủ của mình.
Brzezinski dẫn chứng lịch sử cho thấy Á-Âu luôn là trung tâm quyền lực thế giới. Từ thời các đế chế cổ đại đến Chiến tranh Thế giới thứ hai, các cường quốc đều tìm cách kiểm soát lục địa này để đạt được sự thống trị toàn cầu. Sự sụp đổ của Liên Xô đã tạo cơ hội cho Hoa Kỳ trở thành siêu cường duy nhất, nhưng Á-Âu vẫn giữ nguyên tầm quan trọng địa chính trị. Sự trỗi dậy của châu Á như một trung tâm kinh tế năng động càng làm tăng thêm tính phức tạp của bàn cờ này.
Chiến lược của Hoa Kỳ, theo Brzezinski, phải tập trung vào việc duy trì sự cân bằng quyền lực ở Á-Âu, đồng thời ngăn chặn sự xuất hiện của một cường quốc đối địch có khả năng thách thức vị thế của mình. Điều này đòi hỏi Hoa Kỳ phải hiểu rõ các biến động chính trị, quản lý mối quan hệ với các quốc gia then chốt như Pháp, Đức, Anh, Nhật Bản, và đặc biệt là đối phó với các đối thủ tiềm tàng như Nga và Trung Quốc.
Cuốn sách không chỉ phân tích bối cảnh địa chính trị mà còn đào sâu vào lịch sử trỗi dậy của Hoa Kỳ như một siêu cường. Từ cuộc chiến tranh Mỹ – Tây Ban Nha năm 1898, qua hai cuộc thế chiến, đến Chiến tranh Lạnh, Brzezinski cho thấy quá trình Hoa Kỳ từng bước khẳng định vị thế toàn cầu của mình. Sự năng động của nền kinh tế, sức mạnh quân sự, và sức hút về mặt văn hóa là những yếu tố quan trọng giúp Hoa Kỳ vượt qua các đối thủ.
Tác giả cũng phân tích bài học từ cuộc đối đầu giữa Hoa Kỳ và Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh. Sự sụp đổ của Liên Xô không chỉ do yếu tố quân sự mà còn bởi sự trì trệ về kinh tế, cứng nhắc về chính trị và thiếu sức hút về văn hóa. Điều này cho thấy tầm quan trọng của sự linh hoạt, năng động và sức mạnh mềm trong việc duy trì vị thế toàn cầu.
“Bàn Cờ Lớn” không chỉ là một cuốn sách về địa chính trị mà còn là một lời cảnh tỉnh cho Hoa Kỳ về những thách thức trong việc duy trì vị thế siêu cường. Cuốn sách đặt ra những câu hỏi quan trọng về tương lai của Hoa Kỳ và trật tự thế giới, đồng thời cung cấp những phân tích sắc bén về vai trò của Á-Âu trong cuộc chơi quyền lực toàn cầu. Nó là một tác phẩm không thể thiếu cho những ai quan tâm đến chính trị quốc tế, quan hệ quốc tế và tương lai của thế giới.
