Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12, ấn phẩm mới nhất do Hội Khoa Học Lịch Sử Việt Nam xuất bản, tiếp tục sứ mệnh khám phá và làm sáng tỏ những vấn đề lịch sử quan trọng của Việt Nam. Tập sách là tập hợp 13 bài nghiên cứu tâm huyết của các học giả, nhà khoa học uy tín trong và ngoài nước, xoay quanh các lĩnh vực sử học, văn học và địa lý lịch sử. Thông qua lăng kính đa chiều và phương pháp luận khoa học, tập sách hứa hẹn mang đến những góc nhìn mới mẻ và sâu sắc về lịch sử dân tộc.
Mở đầu tập san là bài viết “Một số vấn đề về nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam thời kỳ 1945-1954” của PGS.TS Lê Văn Lợi. Tác giả đã tiến hành phân tích, đánh giá những thành tựu và hạn chế của các công trình nghiên cứu trước đây về kinh tế Việt Nam giai đoạn 1945-1954. Từ đó, bài viết đề xuất những hướng nghiên cứu mới, tập trung vào các khía cạnh như tình hình kinh tế địa phương, vai trò của nông dân và tư bản nước ngoài, nhằm hoàn thiện bức tranh toàn cảnh về kinh tế Việt Nam trong giai đoạn lịch sử quan trọng này.
Tiếp nối mạch nghiên cứu kinh tế, TS Nguyễn Ngọc Sơn với bài viết “Một số vấn đề lý luận và phương pháp luận trong nghiên cứu lịch sử kinh tế Việt Nam thời kỳ 1945-1954” đã phân tích những hạn chế về mặt lý luận và phương pháp luận trong các nghiên cứu trước đây. Tác giả chỉ ra sự thiếu sót trong việc áp dụng phương pháp lịch sử so sánh, sự chưa hài hòa giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn, cũng như việc chưa chú trọng đến các yếu tố xã hội và văn hóa. Đồng thời, bài viết cũng đề xuất bổ sung các phương pháp nghiên cứu mới, hướng tới nâng cao chất lượng nghiên cứu lịch sử kinh tế.
Tập san cũng dành một phần quan trọng để nghiên cứu về các phong trào xã hội. Tiêu biểu là bài viết của TS Nguyễn Thị Thu Hường, “Nghiên cứu về phong trào cải cách ruộng đất ở Việt Nam thời Pháp thuộc”. Bài viết phân tích chi tiết phong trào cải cách ruộng đất từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, làm rõ mâu thuẫn xã hội dưới chế độ phong kiến, nỗ lực cải cách của các nhà yêu nước như Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, cùng những khó khăn và thất bại do sự can thiệp của thực dân Pháp và giai cấp địa chủ.
Bên cạnh đó, Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12 còn bao gồm 10 bài nghiên cứu khác, đề cập đến nhiều chủ đề đa dạng và phong phú như phong trào đấu tranh của nông dân cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, vai trò của trí thức trong cách mạng Việt Nam, đánh giá lại vai trò của Phan Bội Châu trong phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, phong trào đấu tranh chính trị ở miền Nam giai đoạn 1954-1975, phong trào đấu tranh của nông dân ở Tây Nguyên thời Pháp thuộc, và các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Bắc Kỳ cuối thế kỷ 19.
Với tinh thần khoa học khách quan, các tác giả đã kế thừa và phát triển những thành tựu nghiên cứu trước đó, đồng thời mạnh dạn chỉ ra những hạn chế cần khắc phục. Dựa trên nền tảng lý luận vững chắc, kết hợp với việc khai thác hiệu quả các nguồn tài liệu lịch sử và hồ sơ lưu trữ, các nghiên cứu trong tập san mở rộng đối tượng và phạm vi nghiên cứu, mang đến cái nhìn toàn diện hơn về lịch sử chính trị, xã hội, kinh tế của Việt Nam qua các thời kỳ.
Tập San Nghiên Cứu Văn Sử Địa Tập 12 không chỉ thể hiện tính hệ thống và khoa học trong nghiên cứu lịch sử, mà còn là nguồn tài liệu tham khảo vô cùng quý giá cho các nhà nghiên cứu lịch sử trong nước và quốc tế. Đây là một ấn phẩm đáng đọc, góp phần làm phong phú thêm kho tàng tri thức về lịch sử Việt Nam.