“Là Người Nhật: Lịch Sử, Thi Ca Và Kịch Bản Học Quá Trình Hình Thành Chế Độ Toàn Trị” của A. N. Mesheriakov đưa người đọc vào một hành trình khám phá đầy mê hoặc về sự hình thành và phát triển của chế độ toàn trị tại Nhật Bản. Không chỉ đơn thuần thuật lại lịch sử, tác giả còn khéo léo kết hợp phân tích lịch sử với những góc nhìn độc đáo từ thi ca và kịch bản, tạo nên một bức tranh toàn cảnh về quá trình chuyển đổi quyền lực đầy biến động tại đất nước mặt trời mọc.
Cuốn sách bắt đầu bằng việc tìm hiểu thời kỳ Heian (794-1185), thời điểm Thiên hoàng được tôn sùng như vị thần tối cao. Tuy nhiên, đằng sau bức màn thần thánh ấy, quyền lực thực sự lại nằm trong tay các gia tộc quý tộc như Fujiwara, những người khéo léo thao túng triều chính và quân sự. Sự mâu thuẫn giữa quyền lực biểu tượng và quyền lực thực tế đã đặt nền móng cho những biến động chính trị sau này.
Bước ngoặt lịch sử diễn ra trong thời kỳ Kamakura (1185-1333) với sự trỗi dậy của gia tộc Minamoto và việc thành lập Mạc phủ. Dù Thiên hoàng vẫn giữ vị trí biểu tượng, quyền lực thực tế đã chuyển sang tay các lãnh chúa quân phiệt, đánh dấu sự suy yếu của triều đình và mở ra một kỷ nguyên mới cho Nhật Bản.
Tiếp theo, thời kỳ Muromachi (1336-1573) chứng kiến sự thiết lập Mạc phủ Ashikaga và sự phân tán quyền lực giữa chính quyền trung ương và các lãnh chúa địa phương. Sự suy yếu của triều đình ngày càng trầm trọng, tạo điều kiện cho các lãnh chúa địa phương củng cố quyền lực và ảnh hưởng của mình.
Giai đoạn Azuchi-Momoyama (1573-1603) đánh dấu nỗ lực thống nhất đất nước dưới sự lãnh đạo của Oda Nobunaga và Toyotomi Hideyoshi. Tuy nhiên, quá trình tập trung quyền lực vẫn chưa hoàn tất.
Cuối cùng, thời kỳ Edo (1603-1868) dưới sự cai trị của Mạc phủ Tokugawa đã chứng kiến sự hoàn thiện của chế độ phong kiến và sự tập trung quyền lực tuyệt đối vào tay Mạc phủ. Hệ thống han, với sự kiểm soát chặt chẽ đối với các lãnh chúa địa phương (daimyo), đã tạo nên một hình thức chế độ toàn trị đầu tiên tại Nhật Bản, nơi quyền lực chính trị, quân sự và hành chính đều nằm trong tay Mạc phủ Tokugawa.
Không dừng lại ở phân tích lịch sử, tác giả còn khai thác kho tàng văn học Nhật Bản để làm sáng tỏ quá trình hình thành chế độ toàn trị. Thông qua việc phân tích các tác phẩm thi ca cổ điển như Kojiki và Man’yōshū, A. N. Mesheriakov hé lộ cách nhìn nhận về quyền lực và vị thế của Thiên hoàng qua từng thời kỳ, đồng thời làm nổi bật những biến đổi trong tư tưởng và xã hội Nhật Bản. “Là Người Nhật” không chỉ là một cuốn sách lịch sử, mà còn là một hành trình khám phá văn hóa và tư tưởng, giúp độc giả thấu hiểu sâu sắc hơn về con đường hình thành chế độ toàn trị tại Nhật Bản. Một tác phẩm đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử, văn hóa và chính trị Nhật Bản.
