“Đất Nước Việt Nam Qua Các Đời” của sử gia Đào Duy Anh là một công trình nghiên cứu lịch sử đồ sộ và có giá trị đặc biệt, tái hiện một cách toàn diện và khoa học chặng đường dài hình thành và phát triển của dân tộc Việt Nam, từ thời tiền sử mờ mịt cho đến giai đoạn đầy biến động dưới ách đô hộ của thực dân Pháp cuối thế kỷ 19. Dựa trên nền tảng nghiên cứu công phu, kết hợp phân tích các nguồn tư liệu lịch sử phong phú trong và ngoài nước, các di chỉ khảo cổ học và những ghi chép của các sử gia tiền bối, tác giả Đào Duy Anh đã khắc họa nên một bức tranh lịch sử sống động và đầy đủ nhất về đất nước và con người Việt Nam.
Tác phẩm mở ra với những khám phá mới nhất về thời tiền sử Việt Nam, đưa người đọc trở về thời điểm cách đây 10.000 năm trước Công nguyên, khi các bộ lạc săn bắn hái lượm bắt đầu định cư trên mảnh đất này. Hành trình tiếp tục đến với nền văn minh rực rỡ của thời đại kim khí, tiêu biểu là văn minh Đông Sơn khoảng 4000 năm TCN với những di chỉ khảo cổ quan trọng tại Thanh Hóa, Nghệ An, đánh dấu bước chuyển mình sang thời đại nông nghiệp.
Tiếp theo, tác giả dẫn dắt người đọc đến với thời kỳ các nước Bách Việt, khoảng từ năm 1000 TCN đến năm 111 TCN, khi nhiều quốc gia cổ đại như Văn Lang, Âu Lạc, Nam Việt lần lượt xuất hiện. Sự ra đời của nhà nước Văn Lang dưới thời Hùng Vương thứ nhất Khai Hoàng, được xem là quốc gia đầu tiên có tổ chức trung ương tập quyền, đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử dân tộc với truyền thuyết 18 đời vua Hùng. Cuốn sách cũng không bỏ qua sự kiện nhà nước Âu Lạc của Thục Phán bị nhà Hán thôn tính, mở ra thời kỳ Bắc thuộc kéo dài, đồng thời làm nổi bật những nỗ lực gìn giữ bản sắc văn hóa của người Việt dưới ách đô hộ.
“Đất Nước Việt Nam Qua Các Đời” tiếp tục hành trình lịch sử qua các giai đoạn đấu tranh giành độc lập đầy oanh liệt của dân tộc, từ cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, thời kỳ trị vì của nhà Triệu, đến sự nghiệp của các vị vua Nam Việt như Triệu Đà, Lưu Côn. Tác phẩm cũng tái hiện lại thời kỳ hỗn loạn của 12 sứ quân và quá trình thống nhất đất nước dưới thời Đinh, Lê.
Tác giả dành hai chương cuối cùng để phân tích sâu sắc về sự phát triển của nhà Nguyễn và bi kịch đất nước rơi vào tay thực dân Pháp, mở đầu cho thời kỳ thuộc địa kéo dài. Đây cũng chính là điểm dừng chân cuối cùng trong hành trình lịch sử mà Đào Duy Anh đã dày công nghiên cứu và ghi chép.
“Đất Nước Việt Nam Qua Các Đời” không chỉ là một công trình nghiên cứu lịch sử có giá trị khoa học cao mà còn là nguồn cảm hứng vô tận cho các thế hệ nghiên cứu sau này. Tác phẩm đã làm sáng tỏ nhiều vấn đề lịch sử còn chưa được khám phá rõ ràng, góp phần hoàn thiện bức tranh lịch sử dân tộc một cách toàn diện và sâu sắc. Đây thực sự là một kiệt tác nghiên cứu lịch sử Việt Nam, xứng đáng được đón đọc và trân trọng.
