Trong bối cảnh châu Âu hỗn loạn những năm 1930, “Hoa Tím Ngày Xưa” của Christopher Isherwood nổi lên như một tác phẩm văn học đầy sức hút, không chỉ bởi sự mỏng nhẹ và cái tên lôi cuốn mà còn bởi nội dung sâu sắc và phong cách viết mạch lạc, hài hước. Isherwood, với giọng văn châm biếm đặc trưng, đã tái hiện lại hành trình sáng tạo kịch bản cho bộ phim cùng tên tại Hollywood, đồng thời lồng ghép những suy tư sắc bén về nghệ thuật, thương mại và thực trạng xã hội đầy biến động.
Câu chuyện được kể qua lăng kính của chính tác giả, khi ông tham gia vào dự án điện ảnh “Hoa Tím Ngày Xưa” cùng đạo diễn người Áo Friedrich Bergmann. Dưới sự dẫn dắt của hãng phim Bulldog và ý tưởng của ông chủ Chatsworth, bộ phim lấy bối cảnh Vienna, xoay quanh mối tình giữa một cô gái bán hoa và một công tử ăn chơi. Mặc dù cốt truyện mang màu sắc lãng mạn, nhưng trong bối cảnh chính trị căng thẳng trước thềm Thế chiến II, nó lại hiện lên như một sự đối lập đầy trớ trêu. Sự vô tư của những người xung quanh, đặc biệt là tại London, càng làm nổi bật sự nhạy cảm và trăn trở của Bergmann trước tình hình bất ổn tại quê nhà.
Qua mối quan hệ giữa Isherwood và Bergmann, “Hoa Tím Ngày Xưa” không chỉ là câu chuyện về quá trình làm phim mà còn là bức tranh chân thực về tình bạn, sự tận tâm với nghệ thuật và những quan sát tinh tế về con người trong thời đại đầy biến động. Bergmann, với “khuôn mặt của một thời đại, một khuôn mặt của Trung Âu”, mang trong mình sự rối ren và phức tạp của châu Âu lúc bấy giờ. Ông là một đạo diễn tài năng, đầy tâm lý và thú vị, đã mở ra cho Isherwood một cánh cửa mới vào thế giới điện ảnh. Ngược lại, Isherwood cũng giúp Bergmann hòa nhập với cuộc sống tại Anh.
Tác phẩm còn chạm đến những câu hỏi hiện sinh sâu sắc về ý nghĩa của cuộc sống. Giữa những áp lực, thất bại và tuyệt vọng, điều gì khiến con người ta tiếp tục tồn tại? Liệu đó là công việc dang dở, trách nhiệm với gia đình, hay đơn giản chỉ là nỗi sợ hãi trước cái chết? Isherwood đã khéo léo lồng ghép những suy tư này vào câu chuyện, khiến người đọc không khỏi tự vấn về chính mình. Một chi tiết thú vị là tác giả thú nhận chưa bao giờ xem bộ phim do chính mình viết kịch bản, một sự mâu thuẫn thường thấy giữa người nghệ sĩ và “đứa con tinh thần” của họ.
“Hoa Tím Ngày Xưa” không phải là một cuốn tiểu thuyết đồ sộ, chỉ vỏn vẹn khoảng 170 trang, nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa, đòi hỏi sự chiêm nghiệm và đọc đi đọc lại nhiều lần. Nó không đơn thuần là một câu chuyện giải trí mà là một trải nghiệm sâu sắc về nghệ thuật, con người và những trăn trở hiện sinh. Đây là một tác phẩm đáng đọc của Isherwood, đặc biệt đối với những ai yêu thích sự tinh tế và sâu sắc trong văn chương. Tác phẩm này, tuy khác với “Người Chuyển Tàu” về bối cảnh, nhưng vẫn thể hiện được bầu không khí căng thẳng trước Thế chiến II, không phải trực tiếp từ Berlin mà qua lăng kính của những nhân vật ở trung tâm London.
