Trong thế giới ngày nay, nỗi lo sợ về vi khuẩn và virus khiến nhiều bậc cha mẹ nỗ lực tạo ra một môi trường vô trùng cho con trẻ. Tuy nhiên, cuốn sách “Bẩn Cũng Tốt – Lợi Ích Của Vi Trùng Đối Với Sự Phát Triển Hệ Miễn Dịch Của Trẻ Nhỏ” của Jack Gilbert, Rob Knight, Sandra Blakeslee, do Bùi Khánh Chi dịch sang tiếng Việt, lại đưa ra một quan điểm hoàn toàn khác: tiếp xúc với “bụi bẩn” một cách hợp lý lại chính là chìa khóa then chốt cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh ở trẻ nhỏ.
Cuốn sách khám phá thế giới vi sinh vật đa dạng tồn tại không chỉ xung quanh chúng ta mà còn trên da, trong ruột, miệng, thậm chí cả phổi của mỗi người. Những “sinh vật tí hon” này đóng vai trò then chốt trong vô số hoạt động sinh hóa của cơ thể, từ việc tiêu hóa thức ăn, sản xuất vitamin, điều chỉnh hệ miễn dịch, cho đến việc ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, bao gồm cả trầm cảm và tự kỷ. “Bẩn Cũng Tốt” không chỉ đơn thuần trình bày kiến thức khoa học khô khan mà còn hướng dẫn cha mẹ cách “huấn luyện” hệ miễn dịch cho con thông qua những câu hỏi thiết thực và lời giải đáp khoa học, dễ hiểu, đôi khi pha chút hài hước.
Trẻ sơ sinh được sinh ra với hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Chính việc tiếp xúc với vi sinh vật từ môi trường bên ngoài sẽ kích thích và giúp hệ miễn dịch của trẻ trưởng thành. Quá trình này được gọi là “lập trình hệ miễn dịch”. Cuốn sách nhấn mạnh rằng trẻ em tiếp xúc với môi trường đa dạng vi sinh vật sẽ có hệ miễn dịch mạnh mẽ hơn, ít bị ốm vặt và có khả năng chống lại bệnh tật tốt hơn. Ngược lại, trẻ được nuôi dưỡng trong môi trường quá sạch sẽ, ít tiếp xúc với vi sinh vật, sẽ có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cao hơn.
“Bẩn Cũng Tốt” không cổ xúy cho việc bỏ bê vệ sinh. Cuốn sách hướng đến việc tìm kiếm sự cân bằng giữa việc bảo vệ trẻ khỏi những mầm bệnh nguy hiểm và việc tạo điều kiện để hệ miễn dịch của trẻ được phát triển một cách tự nhiên. Tác giả đưa ra những lời khuyên thiết thực cho cha mẹ như cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên, chơi đùa ngoài trời, tiếp xúc với đất cát, cây cỏ; cho trẻ bú sữa mẹ, nguồn dinh dưỡng quý giá chứa nhiều vi khuẩn có lợi; cho trẻ ăn đa dạng các loại thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm giàu chất xơ để nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột; và hạn chế lạm dụng kháng sinh, tránh tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi lẫn vi khuẩn có hại.
Với giọng văn dễ hiểu, gần gũi, “Bẩn Cũng Tốt” là nguồn thông tin khoa học hữu ích dành cho mọi đối tượng, đặc biệt là các bậc cha mẹ đang mong muốn xây dựng một nền tảng sức khỏe vững chắc cho con yêu. Cuốn sách cung cấp cái nhìn mới mẻ về vai trò của vi sinh vật, giúp chúng ta hiểu rằng “bẩn” một chút không phải lúc nào cũng xấu, mà đôi khi lại là yếu tố cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Tác giả Jack Gilbert là giáo sư khoa Phẫu thuật tại Đại học Chicago và Giám đốc Viện nghiên cứu Hệ gen vi sinh vật. Rob Knight là giáo sư khoa Nhi, giáo sư ngành khoa học và công nghệ máy tính, đồng thời là Giám đốc Trung tâm đổi mới hệ gen vi sinh vật tại Đại học California, San Diego. Sandra Blakeslee là nhà báo kỳ cựu của tờ New York Times với gần 45 năm kinh nghiệm và nhiều giải thưởng báo chí danh giá. Bản dịch tiếng Việt được thực hiện bởi Bùi Khánh Chi.
