Jiddu Krishnamurti, trong tác phẩm kinh điển “Bàn Về Sự Thật” xuất bản lần đầu năm 1949, đã đưa ra một góc nhìn sâu sắc và đầy thách thức về bản chất của sự thật và hành trình tìm kiếm nó. Khác với quan niệm thông thường, Krishnamurti lập luận rằng sự thật không phải là một thực thể cố định để ta nắm bắt bằng lý trí hay ngôn ngữ. Ngôn ngữ, theo ông, chỉ là công cụ của tư duy, bản thân nó không thể diễn tả trọn vẹn sự thật, mà đôi khi còn trở thành rào cản. Sự thật, theo Krishnamurti, là một trải nghiệm sống động, trực tiếp, chỉ có thể được lĩnh hội bằng một tâm trí tĩnh lặng, minh triết, hoàn toàn thoát khỏi mọi ràng buộc của niềm tin, ý thức hệ hay lý thuyết định sẵn.
Tác giả chỉ ra rằng trí tuệ con người, với bản chất phân tích và phán xét, thường tạo ra các kiến thức, quan niệm, và khuôn khổ tư duy để lý giải thế giới. Tuy nhiên, những cấu trúc này, dù có vẻ logic và chắc chắn, chỉ là sản phẩm của tư duy, là ảo ảnh do chính chúng ta tạo ra, chứ không phải bản chất thực sự của sự vật. Trí tuệ có xu hướng dán nhãn, phân loại, và khái niệm hóa mọi thứ, nhưng sự thật lại nằm ngoài mọi sự khái niệm hóa đó. Con đường duy nhất để tiếp cận sự thật, theo Krishnamurti, là im lặng trí tuệ, tạm ngừng mọi phán xét, đánh giá, và suy nghĩ phân tích.
Quá khứ, với những kiến thức, niềm tin, và ký ức tích lũy, cũng là một trở ngại lớn trên con đường tìm kiếm sự thật. Chúng trói buộc trí tuệ, khiến nó trở nên bảo thủ, thiếu cởi mở và khó lòng đón nhận sự thật một cách trung thực. Chỉ khi thoát khỏi ảnh hưởng của quá khứ, từ bỏ những khuôn mẫu và kỳ vọng đã ăn sâu, trí tuệ mới có thể tự do và sẵn sàng đón nhận sự thật.
Nỗi bất an, lo lắng và khao khát an toàn cũng là một yếu tố khiến con người tìm cách lẩn tránh sự thật. Chúng ta thường bám víu vào các niềm tin tôn giáo, triết lý, chính trị hay lý tưởng để tìm kiếm sự an ủi và bảo vệ, nhưng những điều này chỉ là sự trốn chạy, là cách đối phó tâm lý để né tránh sự thật trần trụi. Để đối diện với sự thật, con người cần có sự bình an nội tại, can đảm và tự do khỏi mọi niềm tin giả tạo.
Cuối cùng, Krishnamurti khẳng định rằng mục đích của việc tìm kiếm sự thật không phải chỉ đơn thuần là để “biết” sự thật, mà là để giải phóng con người khỏi mọi ràng buộc tâm lý. Chỉ khi được giải phóng khỏi những gánh nặng tinh thần, chúng ta mới có thể trải nghiệm sự thật một cách trọn vẹn và sâu sắc. Đó mới chính là giá trị cốt lõi của hành trình tìm kiếm sự thật. Mời bạn đọc khám phá những tư tưởng sâu sắc này trong “Bàn Về Sự Thật” của Jiddu Krishnamurti & David Bohm.
