Cuốn sách “Cuộc Nổi Dậy Của Nhà Tây Sơn” của tác giả George Dutton mở ra cánh cửa dẫn bạn vào một trong những giai đoạn lịch sử sôi động và biến đổi nhất của Việt Nam – thế kỷ 18. Dựa trên nghiên cứu tỉ mỉ và công phu, tác giả đã tái hiện một cách sống động cuộc nổi dậy của nhà Tây Sơn, khám phá những nguyên nhân sâu xa đằng sau sự trỗi dậy và suy tàn của triều đại này.
Sử dụng nguồn tư liệu phong phú, bao gồm cả tài liệu lịch sử trong và ngoài nước như chính sử Việt Nam, ghi chép của nhà Thanh và các nước phương Tây, George Dutton mang đến một cái nhìn đa chiều và khách quan về giai đoạn lịch sử đầy biến động này. Ông không chỉ đơn thuần kể lại câu chuyện lịch sử mà còn phân tích, giải thích diễn biến của cuộc nổi dậy, làm sáng tỏ bối cảnh lịch sử phức tạp và những yếu tố then chốt dẫn đến sự sụp đổ của triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.
Tác phẩm được cấu trúc chặt chẽ thành mười chương, bắt đầu bằng bức tranh toàn cảnh về tình hình chính trị, kinh tế và xã hội Việt Nam thế kỷ 18 dưới thời chúa Trịnh và chúa Nguyễn. Tác giả chỉ ra sự suy yếu trầm trọng của triều đình, nền kinh tế trì trệ, xã hội bất ổn do nạn đói kém và chiến tranh triền miên. Chính những bất ổn này đã tạo nên mảnh đất màu mỡ cho các phong trào nổi dậy của nhân dân, trong đó có phong trào Tây Sơn.
Tiếp theo, cuốn sách đi sâu vào quá trình hình thành và phát triển của phong trào Tây Sơn, từ những ngày đầu manh nha cho đến khi trở thành một lực lượng hùng mạnh. George Dutton khắc họa chân dung ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ, những nhà lãnh đạo tài ba đã tập hợp quần chúng nông dân vùng lên chống lại ách áp bức bóc lột. Từ một cuộc khởi nghĩa nông dân quy mô nhỏ ở Tây Sơn, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của ba anh em, quân Tây Sơn dần lớn mạnh, liên tiếp giành được những thắng lợi quan trọng.
Những chiến thắng vang dội của quân Tây Sơn, như việc đánh bại quân Trịnh, chiếm Phú Xuân năm 1776 và đại thắng quân Thanh xâm lược năm 1789, thống nhất đất nước dưới triều Nguyễn, được tác giả phân tích chi tiết và đầy đủ. Ông làm nổi bật tài năng quân sự của Nguyễn Huệ, cũng như ý nghĩa lịch sử to lớn của những chiến công này.
Tuy nhiên, thành công của nhà Tây Sơn không kéo dài. Cuốn sách cũng không né tránh việc phân tích những yếu tố nội tại và ngoại cảnh đã dẫn đến sự suy yếu nhanh chóng của triều đại này. Nội bộ bất hòa, sự chống đối của các thế lực phong kiến cũ, cùng với sự trỗi dậy của Nguyễn Ánh, đã đặt dấu chấm hết cho nhà Tây Sơn vào năm 1802. Tác giả đã tỉ mỉ phân tích những nguyên nhân chính trị, xã hội và cả những yếu tố tâm lý góp phần vào sự sụp đổ này.
“Cuộc Nổi Dậy Của Nhà Tây Sơn” không chỉ là một công trình nghiên cứu lịch sử nghiêm túc mà còn là một tác phẩm đầy sức hấp dẫn. Với lối viết lôi cuốn và phân tích sắc bén, George Dutton đã mang đến cho độc giả một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về cuộc nổi dậy của nhà Tây Sơn, góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về một giai đoạn quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Đây là một cuốn sách đáng đọc cho bất kỳ ai quan tâm đến lịch sử Việt Nam và muốn tìm hiểu về một trong những triều đại đặc biệt nhất trong lịch sử dân tộc.
