Nguyễn Hiến Lê, một tên tuổi lớn trong nền học thuật Việt Nam, đã mang đến cho độc giả một công trình nghiên cứu đồ sộ và đầy tâm huyết: “Đại Cương Văn Học Sử Trung Quốc: Từ Thượng Cổ đến đời Tuỳ”. Cuốn sách là hành trình khám phá đầy lôi cuốn, đưa người đọc ngược dòng thời gian, tìm về cội nguồn và chứng kiến sự hình thành, phát triển của văn học Trung Hoa từ thời kỳ sơ khai cho đến hết triều đại nhà Tuỳ.
Hành trình bắt đầu từ thời tiền sử, nơi những mầm mống văn chương le lói xuất hiện qua các hình vẽ trên đồ đá, đồ đồng. Tác giả tỉ mỉ phân tích những di sản văn học đầu tiên được khắc trên xương bò và mai rùa thời Xuân Thu (thế kỷ 11 – 5 TCN), hé lộ những bí ẩn về tư duy và tín ngưỡng của người xưa.
Bước sang thời nhà Chu, văn học Trung Quốc bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ. Những kinh điển bất hủ như Thi ca Chu, Luận Ngữ đã đặt nền móng cho tư tưởng Nho giáo, ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa và xã hội Trung Hoa. Tác giả dành sự chú trọng đặc biệt khi phân tích Kinh Thương và Kinh Dịch, hai bộ sách nằm trong Tứ thư Ngũ kinh, giải mã những tầng nghĩa sâu xa và giá trị trường tồn của chúng.
Thời Xuân Thu Chiến Quốc được xem là thời kỳ hoàng kim của văn học Trung Quốc, chứng kiến sự nở rộ của những tác phẩm kinh điển như Tam Quốc Chí, Sử Ký, Ngũ Đại Sử Ký. Nguyễn Hiến Lê đã khéo léo dẫn dắt người đọc khám phá tài năng và tư tưởng của các sử gia lỗi lạc, đặc biệt là Sử ký của Tư Mã Thiên, một đỉnh cao của văn xuôi cổ điển.
Tiếp nối hành trình, cuốn sách đưa chúng ta đến với thời kỳ đầu nhà Hán, giai đoạn chứng kiến sự xuất hiện của những thể loại văn học mới như tiểu thuyết và kịch Nôm. Tuy nhiên, nội dung giới thiệu ban đầu có sai sót khi cho rằng Tây Du Ký là tác phẩm của thời kỳ này. Thực tế, Tây Du Ký ra đời vào thời Minh, muộn hơn rất nhiều. Điều này cho thấy cần phải xem xét lại thông tin này trong nội dung giới thiệu.
Giai đoạn cuối thời Hán và thời Ngũ Hồ thập lục quốc, dù đất nước chìm trong chiến loạn, văn học vẫn le lói những tia sáng. Những tác phẩm như Tam Quốc Diễn Nghĩa (thực tế ra đời thời Nguyên), Hồi ký Ngô Thời vẫn ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử văn học. Cuối cùng, tác giả khép lại hành trình bằng việc phân tích văn học thời Tuỳ, triều đại đặt nền móng cho sự phồn thịnh rực rỡ của thời Đường sau này.
“Đại Cương Văn Học Sử Trung Quốc: Từ Thượng Cổ đến đời Tuỳ” của Nguyễn Hiến Lê không chỉ đơn thuần là một cuốn sách lịch sử văn học. Đó là một công trình nghiên cứu công phu, một bức tranh toàn cảnh về sự phát triển của văn học Trung Quốc qua các thời đại. Với lối viết giản dị mà uyên bác, cuốn sách là nguồn tư liệu quý giá cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa và tinh thần của dân tộc Trung Hoa. Tác phẩm xứng đáng là một tài liệu tham khảo không thể thiếu cho cả những người nghiên cứu chuyên sâu lẫn những độc giả yêu thích văn học.
