“Dấu Binh Lửa” là tác phẩm đầu tay của nhà văn Phan Nhật Nam, mở đầu cho loạt hồi ký chiến tranh Việt Nam của ông, bao gồm “Dọc Đường Số Một, Ải Trần Gian” (1970), “Mùa Hè Đỏ Lửa” (1972), “Dựa Lưng Nỗi Chết” (1973) và “Tù Binh và Hòa Bình” (1974). Tác phẩm mang đến những ký ức chân thực và sống động về cuộc sống của người lính, đưa người đọc vào thế giới khốc liệt của chiến tranh, khám phá những góc khuất đặc biệt mà ít ai biết đến.
Trải qua những năm tháng khốc liệt của chiến tranh, tác giả tiếp tục đối mặt với 14 năm trong trại cải tạo (1975-1989). Dù bị giam cầm trong hầm tối, ngòi bút của Phan Nhật Nam vẫn không ngừng cháy, ông đã sáng tác nhiều bài thơ trong hoàn cảnh ngặt nghèo. Sau khi được trả tự do, ông tiếp tục bị quản thúc tại gia ở Lái Thiêu, Bình Dương cho đến năm 1993, khi ông định cư tại Mỹ. Tại đây, ông tiếp tục sự nghiệp văn chương với “Những Chuyện Cần Được Kể Lại, Đường Trường Xa Xăm” (1995) và “Đêm Tận Thất Thanh và Mùa Đông Giữ Lửa” (1997). Năm 2002, “Những Chuyện Cần Được Kể Lại” được xuất bản bằng tiếng Anh với tựa đề “The Stories Must Be Told”, đưa những câu chuyện của ông đến với độc giả quốc tế.
“Dấu Binh Lửa” là một trích đoạn hồi ký đầy cảm xúc và lôi cuốn, không cần lời giới thiệu hoa mỹ. Tác phẩm tái hiện chân thực cuộc sống của những người lính Lầy đầu thập niên 60, giữa đói rét, cô đơn và hiểm nguy rình rập. Vượt lên tất cả, tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường cùng tình yêu quê hương, khát vọng hòa bình vẫn cháy bỏng trong trái tim họ. Từng dòng chữ như lời tự sự đầy day dứt, phẫn nộ trước những bi kịch của chiến tranh, đồng thời khơi gợi những xúc cảm sâu lắng trong lòng người đọc.
Không chỉ đơn thuần ghi lại những trải nghiệm cá nhân, tác giả còn đưa ra những suy tư sâu sắc về thân phận con người trong thời chiến. Đứng trước bước tiến vĩ đại của nhân loại khi đặt chân lên mặt trăng, ông không chỉ nhìn thấy thành tựu khoa học kỳ diệu mà còn cảm nhận sâu sắc nỗi đau của những vùng đất kém phát triển, những số phận bị lãng quên giữa vòng xoáy chiến tranh. Sự đối lập này càng làm nổi bật tính nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
Tác giả chia sẻ những đấu tranh nội tâm khi nhìn lại những trang viết của mình. Ông tự vấn về nỗi đau, sự oán hận tràn ngập trong hồi ký và mong muốn tìm lại sự trong sáng, niềm vui đã mất. Cuộc gặp gỡ với người bạn cũ tên Banh trong một dịp Tết đặc biệt càng khơi gợi những ký ức về thời gian khó khăn nhưng cũng đầy ắp tình người. Từ đó, tác giả khao khát vượt qua thù hận, hướng tới sự hòa giải và tìm lại những giá trị nhân văn đích thực.
“Dấu Binh Lửa” không chỉ là câu chuyện của một người lính, mà còn là câu chuyện của một thế hệ, của một dân tộc trong những năm tháng chiến tranh. Tác phẩm là lời tri ân sâu sắc đến những người lính đã hy sinh, đồng thời là lời cảnh tỉnh về những mất mát, đau thương mà chiến tranh gây ra. Đây thực sự là một tác phẩm đáng đọc, đáng suy ngẫm cho tất cả chúng ta.
