“Duyên Phận” của Phan Quế là một tiểu thuyết tình yêu đầy mê hoặc, lấy bối cảnh tổng Sỏi bên dòng sông Sỏi thơ mộng từ đầu thế kỷ XX đến trước Cách mạng tháng Tám năm 1954. Tác phẩm không chỉ đơn thuần là những câu chuyện tình yêu đan xen mà còn là bức tranh sống động về cuộc sống, con người và xã hội trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động. Phan Quế đã khéo léo dẫn dắt người đọc vào một thế giới tình cảm phong phú, nơi những mối duyên nợ được viết nên bởi dòng chảy cuồn cuộn của sông Sỏi, cuốn trôi mọi rào cản của hiện thực, lễ giáo và những nguyên tắc xã hội.
Thay vì những tình tiết phức tạp, “Duyên Phận” tập trung khai thác chiều sâu tâm lý và những khát khao mãnh liệt trong tình yêu của mỗi nhân vật. Từ mối tình sét đánh của chị Chiêm, người phụ nữ xinh đẹp, tài giỏi dành cho anh cu Đá, đến quyết định khó hiểu khi về già muốn tìm vợ lẽ cho chồng, mỗi câu chuyện đều mang đến những bất ngờ và khiến người đọc phải suy ngẫm. Tình yêu của cô Hớn, người phụ nữ mạnh mẽ, phóng khoáng dành cho anh Ngoẵng, người quản lý trạm năm con nổi tiếng đào hoa, lại là một gam màu khác, đầy cá tính và nổi loạn. Rồi đến cô Thác, người phụ nữ kiên cường vượt qua mọi gian khó để yêu thương Đạc, một người đàn ông mê cờ bạc và dễ bị cám dỗ. Chuyện tình của cô Măng, vợ thứ hai của Lý Vược, lại là một bi kịch của tình yêu mù quáng. Và cuối cùng, câu chuyện của cô Mùa, người phụ nữ đoan trang bỏ nhà theo anh Lim, người ở, gợi nhắc đến mối tình của Thị Mầu và anh Nô trong chèo cổ.
Mỗi câu chuyện tình trong “Duyên Phận” đều mang một sắc thái riêng, từ ngọt ngào hạnh phúc đến đắng cay, bi thương. Phan Quế đã thành công trong việc xây dựng những nhân vật với tính cách đa dạng, số phận long đong, tạo nên một bức tranh đa chiều về tình yêu và cuộc sống ở tổng Sỏi. Ngòi bút của tác giả vừa mộc mạc, gần gũi, vừa tinh tế, sâu sắc khi lột tả nội tâm nhân vật. Độc giả sẽ bị cuốn hút bởi lối kể chuyện tự nhiên, chân thực, đồng thời cảm nhận được những thông điệp ý nghĩa về tình yêu, số phận và cuộc đời.
“Duyên Phận” không chỉ dừng lại ở những câu chuyện tình yêu mà còn là một tác phẩm giàu giá trị nhân văn, phản ánh chân thực xã hội đương thời. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố lịch sử và tâm lý đã tạo nên sức hút đặc biệt cho tác phẩm. Tuy nhiên, một số chi tiết có thể gây khó hiểu cho những độc giả chưa quen thuộc với bối cảnh lịch sử và văn hóa của thời kỳ đó. Dù vậy, “Duyên Phận” vẫn là một cuốn tiểu thuyết đáng đọc, mang đến cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc và những suy tư sâu sắc về tình yêu, số phận và cuộc sống con người.
