Cuốn sách “Lịch Sử Việt Nam tập 4: Từ Thế Kỷ XVII Đến Thế Kỷ XVIII” của tác giả Trần Thị Vinh đưa chúng ta vào một hành trình khám phá giai đoạn đầy biến động của lịch sử dân tộc, từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 18. Đây là thời kỳ chứng kiến những cuộc chiến tranh liên miên, sự xâm lược của ngoại bang và những nỗ lực không ngừng của dân tộc trong việc gìn giữ độc lập và thống nhất đất nước. Tác giả Trần Thị Vinh, với mong muốn làm sáng tỏ những diễn biến lịch sử quan trọng này, đã dày công nghiên cứu và tổng hợp, mang đến cho độc giả một cái nhìn toàn diện về quá trình hình thành và phát triển của Việt Nam trong hai thế kỷ đầy thử thách. Tác phẩm không chỉ đơn thuần kể lại lịch sử mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc học hỏi từ quá khứ, rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay.
Cuốn sách được cấu trúc logic với 8 chương, mỗi chương được chia thành các phần nhỏ, lần lượt tái hiện chi tiết các sự kiện lịch sử theo trình tự thời gian. Chương 1 mở đầu bằng bức tranh toàn cảnh về tình hình chính trị, xã hội và ngoại giao của cả Đàng Ngoài và Đàng Trong trong thế kỷ 17, thời kỳ hai miền đất nước vẫn duy trì được sự độc lập nhưng cũng đối mặt với vô vàn khó khăn từ cả nội tình lẫn ngoại xâm. Chương 2 đi sâu phân tích giai đoạn Đàng Ngoài nằm dưới sự chi phối của chúa Trịnh (1627-1787) và Đàng Trong dưới sự cai trị của chúa Nguyễn, đồng thời làm rõ mối quan hệ ngày càng căng thẳng giữa hai miền. Chương 3 tập trung vào cuộc xâm lược Đàng Ngoài của quân Thanh năm 1709, một sự kiện đánh dấu bước ngoặt khiến Đàng Ngoài trở thành thuộc quốc của nhà Thanh.
Tiếp nối mạch truyện lịch sử, chương 4 khắc họa sự phát triển kinh tế – xã hội của Đàng Trong dưới thời chúa Nguyễn Phúc Chu và chúa Nguyễn Phúc Khoát, giai đoạn đất nước dần được củng cố và phát triển. Chương 5 phân tích sự suy giảm độc lập của Đàng Trong do sự can thiệp mạnh mẽ từ cả nhà Nguyễn và nhà Thanh. Chương 6 phản ánh sự suy yếu của chế độ phong kiến Đàng Ngoài dưới thời chúa Trịnh Giang và chúa Trịnh Doanh, đẩy đất nước vào tình trạng hỗn loạn. Trái ngược với tình hình Đàng Ngoài, chương 7 mô tả sự phát triển mạnh mẽ của Đàng Trong dưới thời chúa Nguyễn Phúc Khoát và chúa Nguyễn Phúc Thuần. Cuối cùng, chương 8 tái hiện những nỗ lực cuối cùng nhưng bất thành của chúa Trịnh trong việc giữ vững Đàng Ngoài, dẫn đến sự sụp đổ của chế độ phong kiến.
“Lịch Sử Việt Nam tập 4: Từ Thế Kỷ XVII Đến Thế Kỷ XVIII” của Trần Thị Vinh không chỉ là một công trình nghiên cứu công phu mà còn là một câu chuyện lịch sử sống động, hấp dẫn. Bằng cách trình bày các sự kiện theo trình tự thời gian rõ ràng, cuốn sách giúp độc giả dễ dàng nắm bắt diễn biến lịch sử, đồng thời khơi gợi sự suy tư về những bài học kinh nghiệm quý báu từ quá khứ, góp phần làm phong phú thêm hiểu biết về chặng đường đấu tranh giành độc lập dân tộc đầy gian nan và hào hùng của nhân dân Việt Nam. Một cuốn sách đáng đọc cho những ai muốn tìm hiểu sâu hơn về lịch sử dân tộc.
