Cuốn sách “Nghiên cứu phê bình sử học: Hưng Đạo Vương – Bình Định Vương” của tác giả Lê Văn Hòe là một công trình nghiên cứu công phu, tỉ mỉ, mang đến cái nhìn mới mẻ và toàn diện về hai vị danh tướng lẫy lừng của lịch sử Việt Nam: Trần Quốc Tuấn (Hưng Đạo Vương) và Trần Quốc Toản (Bình Định Vương). Thông qua việc khảo sát, đối chiếu kỹ lưỡng các nguồn sử liệu chính thống cùng các phụ lục liên quan, tác giả Lê Văn Hòe đã đưa ra những phân tích, đánh giá khách quan, khoa học, đồng thời mạnh dạn phê phán những quan điểm thiếu chính xác, thậm chí sai lệch của một số sử gia tiền nhiệm.
Tác giả chỉ ra một thực tế rằng, truyền thống sử học Việt Nam trước đây thường đề cao vai trò của các vị vua, đôi khi vô tình làm lu mờ công lao to lớn của các tướng lĩnh dưới trướng. Điển hình như vai trò then chốt của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ nhất thường bị đánh giá thấp, cho rằng ông chỉ là phò tá cho vua Trần Thánh Tông. Tuy nhiên, dựa trên những bằng chứng lịch sử xác đáng, tác giả Lê Văn Hòe khẳng định Hưng Đạo Vương mới chính là vị tổng chỉ huy tài ba, là linh hồn của cuộc kháng chiến, người có công lao hàng đầu trong việc đánh tan quân xâm lược Nguyên Mông lần thứ nhất.
Tương tự, công lao của Bình Định Vương Trần Quốc Toản trong cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ hai cũng chưa được nhìn nhận một cách xứng đáng. Một số quan điểm cho rằng ông chỉ là một tướng lĩnh dưới quyền vua Trần Nhân Tông. Tác giả Lê Văn Hòe, bằng những phân tích sắc bén và bằng chứng lịch sử thuyết phục, đã làm sáng tỏ vai trò lãnh đạo toàn diện, tài năng quân sự xuất chúng của Bình Định Vương, người đã góp phần quan trọng vào chiến thắng vang dội, bảo vệ nền độc lập dân tộc.
Không chỉ dừng lại ở việc minh oan công trạng cho hai vị danh tướng, tác giả còn chỉ ra những sai lầm, thiếu sót trong các nghiên cứu trước đây. Ví dụ, quan điểm cho rằng Hưng Đạo Vương chỉ là một nhà sư, hay Bình Định Vương chỉ nắm quyền chỉ huy ở địa phương Nam Định đã bị tác giả bác bỏ dựa trên cơ sở khoa học và các cứ liệu lịch sử.
Bên cạnh việc làm sáng tỏ những vấn đề còn gây tranh cãi, cuốn sách còn cung cấp nhiều thông tin mới mẻ, ít được biết đến về cuộc đời và sự nghiệp của Hưng Đạo Vương và Bình Định Vương, từ gia thế, quá trình rèn luyện đến những chiến công hiển hách trong các trận đánh lớn. Tác giả cũng tỉ mỉ khảo sát các di tích, địa danh liên quan đến hai vị danh tướng như đền thờ, mộ phần, góp phần làm phong phú thêm bức tranh lịch sử về hai nhân vật kiệt xuất này.
“Nghiên cứu phê bình sử học: Hưng Đạo Vương – Bình Định Vương” của Lê Văn Hòe là một công trình nghiên cứu có giá trị khoa học to lớn, không chỉ góp phần khẳng định lại vai trò và công lao của hai vị anh hùng dân tộc Trần Quốc Tuấn và Trần Quốc Toản trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc mà còn bổ sung những tư liệu quý giá, khắc phục những hạn chế của các nghiên cứu trước đây. Đây thực sự là một tài liệu tham khảo quan trọng cho những ai quan tâm đến lịch sử quân sự và lịch sử dân tộc Việt Nam. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
