Noam Chomsky, nhà ngôn ngữ học và triết gia chính trị nổi tiếng thế giới, đã vạch trần bộ mặt thật của quyền lực và sự thao túng dư luận trong cuốn sách kinh điển “Nhận Diện Quyền Lực” xuất bản lần đầu năm 1988. Tác phẩm là một phân tích sắc bén về cách thức các thế lực chính trị và kinh tế sử dụng truyền thông đại chúng như một công cụ đắc lực để định hình nhận thức, dẫn dắt suy nghĩ và cuối cùng là kiểm soát hành vi của công chúng.
Chomsky lập luận rằng truyền thông, thay vì hoạt động độc lập và khách quan, lại chịu sự chi phối mạnh mẽ từ các tập đoàn kinh tế và giới cầm quyền. Báo chí, đài phát thanh, truyền hình, tất cả đều trở thành những kênh truyền tải thông tin được chọn lọc kỹ lưỡng, phục vụ cho lợi ích của những kẻ nắm giữ quyền lực. Thông tin có lợi được khuếch đại, thông tin bất lợi bị bóp méo hoặc chôn vùi, tạo nên một bức tranh thực tại méo mó, thiếu toàn vẹn.
Tác giả đã minh chứng luận điểm của mình bằng hàng loạt ví dụ cụ thể, đặc biệt là về cách thức truyền thông Mỹ đưa tin về các sự kiện lịch sử nhạy cảm. Từ việc che giấu tội ác chiến tranh của quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam, đến việc bóp méo thông tin về các chính sách đối ngoại để biện minh cho các cuộc can thiệp quân sự, Chomsky phơi bày một hệ thống tuyên truyền tinh vi và hiệu quả. Ông chỉ ra sự thiên vị trắng trợn của truyền thông Mỹ, đặc biệt trong những vấn đề liên quan đến lợi ích quốc gia, góp phần củng cố quyền lực của giới cầm quyền và duy trì hiện trạng.
Chomsky khẳng định rằng việc thao túng truyền thông không phải là hiện tượng riêng lẻ của nước Mỹ, mà diễn ra ở hầu hết các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, do tầm ảnh hưởng rộng lớn của hệ thống truyền thông Mỹ, sự kiểm soát thông tin ở đây có tác động lan tỏa và mạnh mẽ hơn trên bình diện quốc tế. Chính vì vậy, việc nhận diện và thấu hiểu chiến lược thao túng này là vô cùng quan trọng để có cái nhìn khách quan và phản biện trước những luồng thông tin được “định hướng”.
Điểm nhấn của cuốn sách là mô hình “Tuyên truyền 5 bước” do Chomsky đề xuất, mô tả chi tiết quy trình thao túng dư luận: kiểm soát nội dung, tạo sự đồng thuận, phát tán thông điệp, lặp lại thông điệp và cuối cùng là hành động để hợp pháp hóa chính sách. Mô hình này cung cấp một khung phân tích hữu ích để người đọc có thể tự mình đánh giá và giải mã các thông tin mà họ tiếp nhận hàng ngày. “Nhận Diện Quyền Lực” không chỉ là một tác phẩm học thuật sâu sắc, mà còn là một lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về tầm quan trọng của tư duy phản biện trong thời đại bùng nổ thông tin. Cuốn sách là một lời mời gọi độc giả hãy chủ động tìm kiếm sự thật, vượt qua những lớp màn che của tuyên truyền để nhìn nhận thế giới một cách sáng suốt và khách quan hơn.
