Minxin Pei, trong tác phẩm “Tư Bản Thân Hữu Trung Quốc”, đào sâu vào mối quan hệ phức tạp và đầy rủi ro giữa chính phủ Trung Quốc và giới doanh nghiệp. Cuốn sách mổ xẻ bản chất của “tư bản thân hữu”, mô tả nó như một hệ thống mà các doanh nghiệp được hưởng đặc quyền từ nhà nước thông qua các chính sách ưu đãi về tín dụng, đất đai, đầu tư công và độc quyền thị trường. Sự hậu thuẫn này thường gắn liền với mối quan hệ mật thiết giữa doanh nghiệp và các quan chức Đảng Cộng sản Trung Quốc, tạo ra một môi trường kinh doanh thiếu công bằng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Tác phẩm lần theo dấu vết sự phát triển của tư bản thân hữu tại Trung Quốc qua nhiều thập kỷ, đặc biệt tập trung vào giai đoạn sau khi Tập Cận Bình lên nắm quyền. Kể từ những năm 1990, chính phủ Trung Quốc đã triển khai hàng loạt chính sách ưu đãi nhằm thúc đẩy sự phát triển của cả doanh nghiệp quốc doanh và tư nhân. Điều này dẫn đến sự trỗi dậy của những tập đoàn khổng lồ như Tập đoàn Phát triển Đầu tư Tập đoàn An Phát, Tập đoàn Tài chính Công nghiệp Trung Quốc, v.v… Không chỉ nhận được hỗ trợ tài chính mạnh mẽ, các tập đoàn này còn được giao trọng trách quản lý những dự án hạ tầng trọng điểm quốc gia, từ đường sắt cao tốc đến sân bay và cảng biển.
Tuy nhiên, bức tranh kinh tế Trung Quốc không chỉ được tô vẽ bằng những gam màu tươi sáng. Minxin Pei chỉ ra những hệ lụy tiêu cực đáng báo động mà tư bản thân hữu mang lại. Sự thống trị của các tập đoàn lớn bóp nghẹt môi trường cạnh tranh, gây khó khăn cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc tiếp cận nguồn vốn và thị trường. Sự can thiệp sâu rộng của nhà nước vào nền kinh tế thị trường tạo điều kiện cho tham nhũng hoành hành, với nhiều quan chức lợi dụng quyền lực để trục lợi cá nhân thông qua các doanh nghiệp thân hữu. Thêm vào đó, gánh nặng nợ xấu của các tập đoàn lớn đang phình to do đầu tư vào các dự án kém hiệu quả, đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự ổn định tài chính quốc gia.
Không chỉ dừng lại ở việc phân tích, “Tư Bản Thân Hữu Trung Quốc” còn đề xuất những giải pháp thiết thực để kiểm soát và giảm thiểu tác động tiêu cực của hiện tượng này. Tác giả kêu gọi chính phủ Trung Quốc xem xét lại các chính sách ưu đãi, hạn chế sự can thiệp vào nền kinh tế thị trường, đồng thời tăng cường minh bạch trong quản lý tài chính và đầu tư công. Đối với doanh nghiệp, cần có sự đánh giá nghiêm túc về hiệu quả và rủi ro của các dự án, nâng cao trách nhiệm giải trình với cổ đông. Cuối cùng, việc xây dựng một hệ thống pháp lý độc lập và minh bạch hơn là yếu tố then chốt để giám sát hoạt động của doanh nghiệp và đảm bảo một sân chơi bình đẳng. “Tư Bản Thân Hữu Trung Quốc” là một tác phẩm quan trọng, cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng kinh tế Trung Quốc và những thách thức mà quốc gia này đang phải đối mặt.
