“55 Ngày Chế Độ Sài Gòn Sụp Đổ” của Alan Dawson, một nhà báo người Anh, là cuốn hồi ký lịch sử sống động tái hiện những ngày cuối cùng đầy biến động của chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Dựa trên những ghi chép tỉ mỉ, quan sát trực tiếp và trải nghiệm cá nhân trong khoảng thời gian then chốt từ 29/4 đến 30/4/1975, Dawson vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về sự sụp đổ của Sài Gòn.
Đầu tháng 4/1975, dù quân đội miền Bắc đang tăng cường tấn công các tỉnh ven biển, chính quyền Sài Gòn vẫn duy trì thái độ lạc quan. Dawson khắc họa rõ nét những cuộc họp báo thường nhật của Bộ Thông tin, nơi liên tục nhấn mạnh tinh thần kiên cường và khả năng phòng thủ vững chắc. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ bọc lạc quan ấy là một thực tế phũ phàng: quân đội miền Bắc đang tiến gần Sài Gòn với tốc độ chóng mặt.
Sự thật về tình hình quân sự ngày càng nguy cấp khiến người dân Sài Gòn rơi vào hoang mang và lo sợ. Dawson ghi lại những hình ảnh hỗn loạn tại các chốt kiểm soát khi dòng người tị nạn từ các tỉnh thất thủ đổ về thành phố ngày một đông. Cùng lúc đó, các cơ quan ngoại giao và tổ chức quốc tế bắt đầu cuộc di tản khẩn cấp. Đỉnh điểm của sự hỗn loạn là cuộc di tản đầy kịch tính của Đại sứ quán Mỹ vào ngày 29-30/4/1975, khi hàng ngàn người Mỹ và đồng minh Việt Nam chen chúc lên trực thăng, tạo nên một trong những khoảnh khắc bi thương và căng thẳng nhất trong lịch sử.
Cuối tháng 4/1975, quân đội miền Bắc mở các cuộc tấn công quy mô lớn vào tuyến phòng thủ cuối cùng của Sài Gòn. Dawson tường thuật chi tiết những trận đánh ác liệt tại các cửa ngõ thành phố, như trận đánh trên đường 25 tháng 4 và Nguyễn Tri Phương. Sáng ngày 30/4/1975, quân đội miền Bắc tiến vào trung tâm Sài Gòn, và vào lúc 11 giờ, chế độ Việt Nam Cộng Hòa chính thức sụp đổ sau 55 năm tồn tại.
Không chỉ tập trung vào diễn biến quân sự, “55 Ngày Chế Độ Sài Gòn Sụp Đổ” còn khắc họa sâu sắc tâm lý hoang mang, sợ hãi của người dân Sài Gòn trong những ngày cuối cùng. Hình ảnh sân bay Tân Sơn Nhất ngập tràn người tị nạn trong những giờ phút cuối cùng trước khi thành phố thất thủ là một trong những minh chứng đau lòng cho sự hỗn loạn và tuyệt vọng. Qua ngòi bút sắc bén của Dawson, cuốn sách đưa người đọc trở về thời khắc lịch sử quan trọng, chứng kiến tận mắt những biến cố cuối cùng của chế độ Việt Nam Cộng Hòa. “55 Ngày Chế Độ Sài Gòn Sụp Đổ” là một tác phẩm đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử Việt Nam hiện đại.
