Cuốn sách “Ả Giang Hồ & Không Một Nấm Mồ” của Jean-Paul Sartre, với bản dịch tiếng Việt của Nguyễn Minh Hoàng (Ả Giang Hồ) và Trần Phong Giao (Không Một Nấm Mồ), do NXB Giao Điểm ấn hành, tập hợp hai vở kịch nổi tiếng, khắc họa đậm nét triết lý hiện sinh của tác giả. Sartre, một trong những tượng đài của triết học hiện sinh Pháp thế kỷ 20, không chỉ là một triết gia mà còn là một nhà soạn kịch, nhà văn, nhà biên kịch và nhà hoạt động chính trị có ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều lĩnh vực, từ xã hội học, phê bình văn học đến lý thuyết hậu thuộc địa.
Vở kịch “Ả Giang Hồ” (nguyên tác: “La Putain Respectueuse”) lấy bối cảnh miền Nam nước Mỹ, nơi nạn phân biệt chủng tộc và giai cấp đang hoành hành. Câu chuyện xoay quanh Lizzie, một cô gái điếm bị cuốn vào một âm mưu đen tối của một nhóm người da trắng nhằm che giấu tội ác của họ đối với một người da đen vô tội. Giữa vòng xoáy của áp lực và xung đột chủng tộc, Lizzie phải đứng trước lựa chọn khó khăn: đồng lõa với tội ác hay bảo vệ sự thật và công lý. Vở kịch là một bức tranh trần trụi về đạo đức, công lý và sự áp bức trong xã hội, đồng thời là một màn đấu tranh nội tâm dữ dội của nhân vật chính giữa cá nhân và xã hội. Sartre đã khéo léo sử dụng lời thoại sắc bén, tình huống kịch tính để lột tả sự mâu thuẫn trong lựa chọn đạo đức của con người. Mặc dù bối cảnh đậm chất Mỹ có thể gây khó khăn cho một số khán giả trong việc nắm bắt hết chiều sâu của vấn đề, vở kịch vẫn là một sự kết hợp hoàn hảo giữa triết học hiện sinh và hiện thực xã hội khắc nghiệt.
“Không Một Nấm Mồ” (nguyên tác: “Morts sans sépulture”) lại đưa người đọc đến với bối cảnh khốc liệt của Chiến tranh Thế giới thứ hai. Vở kịch tập trung vào một nhóm kháng chiến bị phát xít Đức bắt giữ và tra tấn. Đối mặt với cái chết cận kề, họ vẫn kiên cường giữ vững tinh thần và bảo vệ bí mật. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện về sự kháng cự và bất khuất mà còn là một hành trình khám phá nội tâm đầy ám ảnh của những con người đang vật lộn với những câu hỏi về ý nghĩa của sự hy sinh, về sự tồn tại trong tình huống tuyệt vọng. Sartre đã khắc họa cái chết không phải như một sự kết thúc mà như một phần của sự tồn tại, một thực tế mà mỗi nhân vật phải đối diện với ý thức rõ ràng. “Không Một Nấm Mồ” là một tác phẩm nặng nề, đòi hỏi sự suy ngẫm sâu sắc về giá trị của cuộc sống và cái chết, về những lựa chọn mà con người phải thực hiện trong những hoàn cảnh nghiệt ngã. Sự tàn nhẫn và chân thực của kịch bản có thể khiến người xem cảm thấy nặng nề nhưng đồng thời cũng khơi dậy sự đồng cảm và thấu hiểu về những khó khăn mà con người phải đối mặt trong chiến tranh.
Cả hai vở kịch “Ả Giang Hồ” và “Không Một Nấm Mồ” đều là những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách hiện sinh của Sartre, với sự tập trung vào các chủ đề về đạo đức, tự do, trách nhiệm và sự tồn tại. Thông qua những tình huống kịch tính và lời thoại sắc bén, Sartre đặt ra những câu hỏi nhức nhối về bản chất con người và xã hội, thôi thúc người đọc không chỉ đơn thuần thưởng thức nghệ thuật mà còn phải suy ngẫm về những vấn đề lớn của cuộc sống. Mời bạn đọc khám phá “Ả Giang Hồ & Không Một Nấm Mồ” để trải nghiệm một hành trình tư tưởng đầy thách thức và sâu sắc.
