Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào dơi có thể “nhìn” trong bóng tối, hay sứa lại dự đoán được bão? Thiên nhiên, với sự tiến hóa hàng triệu năm, đã trang bị cho các sinh vật những khả năng phi thường. Phỏng sinh học (Bionic), một ngành khoa học trẻ, đã khai thác những bí mật này để tạo ra những công nghệ đột phá, mang đến những ứng dụng kỳ diệu cho cuộc sống con người.
Hành trình khám phá này chính thức bắt đầu vào tháng 9 năm 1960, tại Dayton, Ohio (Hoa Kỳ), nơi chứng kiến cuộc gặp gỡ lịch sử của các nhà khoa học hàng đầu thế giới. Họ đã cùng nhau đặt nền móng cho phỏng sinh học – ngành khoa học nghiên cứu cấu tạo, chức năng và nguyên lý hoạt động của cơ thể sống để áp dụng vào kỹ thuật. Mặc dù non trẻ, phỏng sinh học lại có nền tảng vững chắc từ những ngành khoa học lâu đời như toán học, vật lý, sinh học, điện tử và kỹ thuật chế tạo máy. Sự giao thoa này tạo nên sức mạnh tiềm tàng cho những phát minh đột phá.
Kể từ khi ra đời, phỏng sinh học đã phát triển vượt bậc, đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc. Bí mật bay lượn của chim, dơi và côn trùng đã mở ra những hướng đi mới cho ngành hàng không. Thiết kế vỏ tàu mô phỏng da cá heo giúp giảm tới 60% sức cản của nước. Nghiên cứu hệ thống radar sinh học của dơi và cá heo đã đóng góp quan trọng vào việc chế tạo radar phòng không, máy thủy định vị, thậm chí cả radar dành cho người khiếm thị.
Không chỉ dừng lại ở đó, phỏng sinh học còn tạo ra những bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực thiết bị hỗ trợ con người. Các loại mắt nhân tạo mô phỏng mắt ếch, ruồi và người đã được ứng dụng rộng rãi. Cánh tay robot ra đời, nâng cao năng lực lao động của con người lên một tầm cao mới. Và đỉnh cao của phỏng sinh học chính là sự ra đời của máy tính điện tử, máy móc tự động, não nhân tạo và người máy, hiện thực hóa giấc mơ về một tương lai tự động hóa.
Như lời Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô Berg, thế kỷ 20 là thế kỷ của kỹ thuật, thế kỷ của cơ giới hóa lao động chân tay. Phỏng sinh học, cùng với sự phát triển của các ngành khoa học khác, hứa hẹn sẽ tự động hóa không chỉ lao động chân tay mà còn cả một phần đáng kể lao động trí óc. Phỏng sinh học chính là một trong những chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa tương lai, một tương lai đầy hứa hẹn với những công nghệ đột phá lấy cảm hứng từ chính thiên nhiên.
Hãy cùng khám phá những bí ẩn thiên nhiên và những ứng dụng kỳ diệu của phỏng sinh học qua cuốn sách “Bài Học Thiên Nhiên” của tác giả Vũ Kim Dũng.
