“Bao Người Chờ Đợi”, chuyển ngữ từ tiểu thuyết “Giáo Dục Châu Âu” (Éducation européenne) của Romain Gary, là một tác phẩm đầy ám ảnh về cuộc chiến tranh khốc liệt và hành trình trưởng thành giữa bom đạn. Lấy bối cảnh Thế chiến II tại Ba Lan, câu chuyện đưa người đọc vào khu rừng Wilejka, nơi ẩn náu của những người du kích chống lại sự tàn bạo của phát xít Đức. Trung tâm của câu chuyện là Janek, một cậu bé 14 tuổi phải chứng kiến những mất mát đau đớn khi cha mẹ và anh trai bị sát hại. Giữa rừng sâu hoang vu, Janek cùng những người đồng đội phải đối mặt với đói khát, lạnh giá và hiểm nguy luôn rình rập. Qua đôi mắt non nớt nhưng đầy kiên cường của Janek, tác phẩm phơi bày sự tàn khốc của chiến tranh, những mất mát không gì bù đắp được, đồng thời khơi gợi lên hy vọng về một “nền giáo dục châu Âu” mới, nơi tình yêu thương, âm nhạc và niềm tin vào nhân tính có thể vượt lên trên tất cả. “Bao Người Chờ Đợi” không chỉ là cuộc chiến đấu chống lại kẻ thù bên ngoài, mà còn là cuộc chiến đấu nội tâm để giữ vững phẩm giá và niềm tin giữa bóng tối của lịch sử.
Romain Gary, tên thật Roman Kacew (1914-1980), là một nhà văn, nhà ngoại giao, đạo diễn điện ảnh và phi công người Pháp gốc Do Thái. Sinh ra tại Vilna (nay là Vilnius, thủ đô của Litva), ông theo mẹ di cư sang Pháp năm 1928. Gary là một trong những cây bút xuất sắc nhất của văn học Pháp thế kỷ 20, nổi tiếng với phong cách viết đa dạng và sâu sắc. Ông là người duy nhất hai lần giành giải Goncourt danh giá, một lần với “Rễ trời” (Les Racines du Ciel) năm 1956 dưới tên thật và một lần nữa với “Cuộc sống ở trước mặt” (La Vie devant soi) năm 1975 dưới bút danh Émile Ajar. Tham gia lực lượng Không quân Pháp trong Thế chiến II, sau đó gia nhập lực lượng kháng chiến, ông được trao tặng Huân chương Giải Phóng và Bắc Đẩu Bội tinh. Sự nghiệp đa dạng của Gary trải dài từ nhà ngoại giao, từng là Tổng Lãnh sự tại Los Angeles, đến nhà văn với hơn 30 tác phẩm. Bên cạnh những tác phẩm đã nêu, ông còn được biết đến với “Lời hứa lúc bình minh” (La Promesse de l’aube) và “Chó Trắng” (Chien blanc), cùng nhiều tác phẩm khác dưới nhiều bút danh khác nhau như Shatan Bogat, Rene Deville và Fosco Sinibaldi.
“Bao Người Chờ Đợi” bản tiếng Việt được dịch giả Đỗ Tử Trình chuyển ngữ và xuất bản năm 1988 bởi NXB Thuận Hóa. Bản dịch này dựa trên phiên bản gốc năm 1945 của “Giáo Dục Châu Âu”, khác với bản sửa đổi năm 1956. Mặc dù thông tin về dịch giả Đỗ Tử Trình còn hạn chế, nhưng bản dịch được đánh giá cao bởi khả năng truyền tải trọn vẹn tinh thần u uẩn, bi tráng và đầy chất thơ của nguyên tác. Hiện nay, cuốn sách đã trở thành một ấn phẩm hiếm, chủ yếu được tìm thấy tại các tiệm sách cũ hoặc thư viện.
