“Bên Phía Nhà Swann” của Marcel Proust, tập mở đầu của bộ tiểu thuyết đồ sộ “Đi Tìm Thời Gian Đã Mất”, là một cuộc hành trình đầy mê hoặc vào thế giới nội tâm phong phú và những tầng lớp ký ức. Proust, với ngòi bút tinh tế và sâu sắc, dệt nên một bức tranh sống động về xã hội thượng lưu Pháp cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, nơi những buổi tiệc tùng xa hoa, những mối quan hệ phức tạp và những suy tư triết lý đan xen vào nhau. Tác phẩm không chỉ đơn thuần kể lại câu chuyện, mà còn khám phá bản chất của thời gian, ký ức và nghệ thuật, đưa người đọc vào một dòng chảy cảm xúc miên man, đầy ám ảnh.
Câu chuyện bắt đầu từ những ký ức tuổi thơ của nhân vật Marcel, xoay quanh chiếc bánh Madeleine huyền thoại khơi gợi lại cả một miền ký ức Combray. Từ đó, Proust dẫn dắt người đọc len lỏi qua những ngóc ngách của tâm trí, khám phá những mối quan hệ gia đình, tình yêu đầu đời và những biến động trong xã hội. Đặc biệt, mối tình đơn phương của Swann với Odette de Crécy, một phụ nữ thuộc tầng lớp xã hội thấp hơn, được khắc họa một cách tinh tế và đầy day dứt, trở thành một trong những chủ đề trung tâm của tập truyện. Qua câu chuyện tình này, Proust phân tích sâu sắc về bản chất của tình yêu, sự ghen tuông, chiếm hữu và những ảo tưởng trong tình cảm.
“Bên Phía Nhà Swann” không chỉ là một tác phẩm văn học nổi tiếng của Pháp, mà còn được coi là một trong những kiệt tác của văn học hiện đại thế giới. Ra đời cách đây hơn một thế kỷ, tác phẩm vẫn giữ nguyên sức hút và tiếp tục là đề tài thảo luận sôi nổi trong giới văn chương. Proust đã cách tân ngôn ngữ tiểu thuyết với những câu văn dài, uốn lượn, đầy chất thơ, phản ánh dòng chảy bất tận của suy nghĩ và ký ức. Chính phong cách viết độc đáo này đã góp phần tạo nên giá trị trường tồn của tác phẩm.
Cuộc đời của Proust cũng gắn liền với sự ra đời của kiệt tác này. Sau khi trải qua những mất mát lớn lao và những biến cố trong cuộc sống, Proust lui về sống ẩn dật trong căn hộ tại phố Haussmann, Paris, và dành toàn bộ tâm huyết cho việc sáng tác. Ông đã sống trong sự tĩnh lặng tuyệt đối, cách ly với thế giới bên ngoài, để có thể tập trung tái hiện lại “tòa dinh thự mênh mông của hoài niệm”. Hành trình sáng tác “Bên Phía Nhà Swann” cũng đầy gian nan. Bản thảo ban đầu bị nhiều nhà xuất bản từ chối, và cuối cùng Proust phải tự bỏ tiền in ấn vào năm 1913. Tuy nhiên, thành công của tác phẩm đã nhanh chóng được khẳng định, thu hút sự chú ý của nhiều nhà văn lớn đương thời, trong đó có André Gide.
Mặc dù sự nghiệp văn chương của Proust bị gián đoạn bởi Chiến tranh Thế giới thứ nhất, ông vẫn tiếp tục sáng tác và hoàn thành bộ tiểu thuyết “Đi Tìm Thời Gian Đã Mất” trước khi qua đời vào năm 1922. “Bên Phía Nhà Swann” không chỉ là cánh cửa mở ra thế giới Proust, mà còn là lời mời gọi độc giả bước vào một cuộc phiêu lưu tinh thần đầy sâu sắc và ý nghĩa, khám phá những tầng lớp ký ức và chiêm nghiệm về bản chất của thời gian, tình yêu và cuộc sống.
