“Cẩm Nang Đốt Nhà Các Văn Hào New England” của Brock Clarke, do ACE Lê chuyển ngữ, là một câu chuyện đầy trớ trêu và hài hước đen tối xoay quanh Sam Pulsifer, kẻ đã vô tình thiêu rụi ngôi nhà của nữ thi sĩ Emily Dickinson và phải trả giá bằng mười năm tù tội. Tác phẩm không chỉ là một chuỗi sự kiện không may liên tiếp bám riết lấy cuộc đời Sam, mà còn là lời tri ân sâu sắc dành cho văn chương và sức mạnh transformative của những cuốn sách, như nhà văn Orhan Pamuk đã từng nói: “Tôi đọc sách và cuộc đời tôi thay đổi.”
Câu chuyện bắt đầu với tai nạn định mệnh khiến Sam phải vào tù. Giữa bốn bức tường, anh bắt đầu hành trình cải tạo bản thân, từ việc học lấy bằng phổ thông đến tham gia các lớp tự rèn luyện. Anh giao du với những tội phạm cổ cồn trắng, những kẻ tinh ranh từng thao túng thị trường chứng khoán và giờ đây đang mải miết viết hồi ký về cuộc đời đầy tội lỗi của mình. Chính trong môi trường này, Sam nhận ra mình chỉ là một “đầu lừa” – một kẻ khù khờ, dễ bị lợi dụng. Anh học được nhiều bài học cay đắng, từ những kẻ lừa đảo lão luyện cho đến những ham muốn bất ngờ của người bạn tù đồng tính. Anh thậm chí còn học chơi bóng rổ từ Terrell, một cựu chính trị gia tham nhũng, nhưng bài học này lại kết thúc bằng một trận đòn nhừ tử vì sự ngây ngô của chính mình.
Trở về nhà sau khi mãn hạn tù, Sam đối mặt với sự lạnh nhạt của cộng đồng. Bố mẹ anh, những người yêu văn chương, vô cùng đau khổ vì hành động của con trai. Ngôi nhà của họ trở thành mục tiêu công kích của những người dân phẫn nộ, với những dòng chữ graffiti đầy căm phẫn và những trò phá hoại liên tục. Áp lực từ xã hội và sự bất tiện mà Sam mang đến khiến bố mẹ anh buộc phải đề nghị anh ra đi, một lần nữa đẩy anh vào cuộc sống bấp bênh. Giữa khung cảnh tháng Tám đẹp như tranh vẽ, với lá cờ Mỹ vẫn tung bay sau ngày Quốc khánh, Sam phải chấp nhận một sự thật cay đắng: cuộc sống sau khi ra tù không hề dễ dàng như anh tưởng tượng.
Brock Clarke đã sử dụng giọng văn châm biếm sắc sảo, xen lẫn hài hước đen tối, để khắc họa bức tranh xã hội Mỹ đầy trớ trêu. Nhân vật Sam Pulsifer, vừa đáng thương vừa đáng trách, cùng dàn nhân vật phụ độc đáo, góp phần tạo nên một câu chuyện đa chiều về con người và cuộc sống. Bản dịch mượt mà của ACE Lê đã chuyển tải thành công giọng văn đặc trưng của tác giả. Mặc dù cốt truyện chậm rãi và nhiều ẩn dụ có thể không phù hợp với tất cả độc giả, “Cẩm Nang Đốt Nhà Các Văn Hào New England” vẫn là một tác phẩm đáng đọc cho những ai yêu thích văn chương trào phúng và muốn khám phá những góc khuất của xã hội.
