Cuốn sách “Chẩn Đoán Học Y Đạo – Chơn Nguyên” của tác giả Chơn Nguyên khai mở một cánh cửa sâu sắc vào thế giới y học cổ truyền, nơi nghệ thuật chẩn đoán được ví như mảnh ghép then chốt trong hành trình tìm kiếm sự cân bằng và sức khỏe. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tương quan chặt chẽ giữa mạch, bệnh, chứng, thuốc và phương pháp chữa trị. Một thầy thuốc chân chính, theo quan điểm của Y Đạo, cần phải nắm bắt được sự liên kết này một cách tinh tế, như những khớp xương sọ người, để đạt đến hiệu quả điều trị tối ưu. Việc quan sát sự thay đổi của mạch tượng và bệnh chứng sau khi áp dụng phương pháp điều trị là yếu tố quan trọng để đánh giá hiệu quả của phác đồ. Nếu không có sự cải thiện rõ rệt trong một khoảng thời gian nhất định, người thầy thuốc cần nhìn nhận lại sự hiểu biết của mình về tình trạng bệnh.
Tác giả khẳng định, việc chẩn đoán chính xác nguồn gốc của bệnh là nền tảng để xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả. Sự kết hợp hài hòa của tứ chẩn (nhìn, nghe, hỏi, bắt mạch) giúp người thầy thuốc thu thập đầy đủ thông tin, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác và xây dựng “bản đồ trị liệu” phù hợp. Quá trình này được ví như tài thao lược của một vị tướng lão luyện trên chiến trường hay một kỳ thủ lão làng trong ván cờ, mỗi bước đi đều được tính toán kỹ lưỡng và mang tính quyết định. Chính sự am hiểu sâu sắc về Y Đạo mới giúp người thầy thuốc đạt đến trình độ này.
Không chỉ tập trung vào mạch bệnh, cuốn sách còn đi sâu vào nghệ thuật quan sát hình sắc, một khía cạnh mà y học hiện đại chưa thực sự khám phá hết. Tác giả chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa ngũ sắc (xanh, đỏ, trắng, vàng, đen) với ngũ tạng (gan, tim, phổi, tỳ, thận) và các hệ thống cơ quan trong cơ thể. Sự biến đổi của sắc diện trên khuôn mặt có thể phản ánh tình trạng sức khỏe của các tạng phủ bên trong. Mặc dù tập trung vào người da vàng, đặc trưng của dân tộc Việt Nam, nhưng những nguyên lý này vẫn mang tính phổ quát và có thể áp dụng cho mọi sắc tộc. Tác giả dẫn chứng từ kinh điển “Hoàng Đế Nội Kinh”, nhấn mạnh sự khác biệt giữa “năm sắc sống” tươi nhuận, tràn đầy sinh khí và “năm sắc chết” ảm đạm, thiếu sức sống. Bằng cách quan sát tinh tế, người thầy thuốc có thể nhận biết được những dấu hiệu bất thường, từ đó đưa ra chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Cuốn sách “Chẩn Đoán Học Y Đạo – Chơn Nguyên” hứa hẹn là một nguồn tài liệu quý giá cho những ai quan tâm đến y học cổ truyền và mong muốn tìm hiểu sâu hơn về nghệ thuật chẩn đoán.
