Châu Á vận hành như thế nào? Câu hỏi này được Joe Studwell giải đáp một cách sắc sảo và đầy tính khai phá trong cuốn sách cùng tên xuất bản năm 2013. Không chỉ đơn thuần mô tả, tác phẩm đi sâu phân tích và so sánh mô hình phát triển kinh tế của các quốc gia Đông Á tiêu biểu như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore và Trung Quốc, làm sáng tỏ bí quyết thành công then chốt của họ so với các nước khác trong khu vực.
Studwell lập luận rằng sự thịnh vượng của những nền kinh tế này không phải ngẫu nhiên mà bắt nguồn từ một mô hình phát triển bền vững, đặt trọng tâm vào ba trụ cột chính: phát triển nông nghiệp hiệu quả, kiểm soát đầu tư nước ngoài và xây dựng hệ thống ngân hàng nhà nước mạnh mẽ. Điều này trái ngược với quan điểm phổ biến về tăng trưởng công nghiệp làm động lực chính, tạo nên một góc nhìn mới mẻ và đầy thách thức.
Theo Studwell, nông nghiệp không chỉ là nền tảng mà còn là đòn bẩy cho tăng trưởng. Các nước Đông Á đã áp dụng chiến lược toàn diện, từ việc chia đất đai, đầu tư máy móc hiện đại, ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến đến kiểm soát giá nông sản và hỗ trợ nông dân. Kết quả là năng suất tăng vọt, tạo ra nguồn vốn tích lũy đáng kể và nguồn lao động dồi dào cho quá trình công nghiệp hóa sau này.
Bên cạnh đó, việc kiểm soát đầu tư nước ngoài được thực hiện một cách chiến lược và khôn ngoan. Không hoàn toàn đóng cửa, các quốc gia này đặt ra những điều kiện chặt chẽ, yêu cầu chuyển giao công nghệ, hạn chế nhập khẩu để bảo vệ và ươm mầm cho các ngành công nghiệp non trẻ trong nước. Đồng thời, họ khuyến khích đầu tư vào những lĩnh vực then chốt, đặc biệt là công nghiệp chế biến và xuất khẩu, nhằm tối ưu hóa lợi ích kinh tế.
Hệ thống ngân hàng cũng đóng vai trò quan trọng không kém trong bức tranh toàn cảnh. Dưới sự điều hành chặt chẽ của nhà nước, các ngân hàng trung ương đã hỗ trợ đắc lực cho sự phát triển kinh tế thông qua việc cung cấp tín dụng ưu đãi, hạ lãi suất cho doanh nghiệp, đồng thời kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với bất động sản và các lĩnh vực phi sản xuất, tránh đầu cơ và bong bóng tài sản.
Tóm lại, “Châu Á Vận Hành Như Thế Nào?” của Joe Studwell không chỉ là một phân tích kinh tế sắc bén mà còn là một bài học quý giá về chiến lược phát triển. Cuốn sách cung cấp một cái nhìn sâu sắc, đa chiều về con đường phát triển của khu vực Đông Á, đồng thời đặt ra những câu hỏi thú vị về mô hình tăng trưởng bền vững cho các quốc gia đang phát triển trên toàn thế giới. Một tác phẩm không thể bỏ qua cho những ai quan tâm đến kinh tế, chính trị và tương lai của Châu Á.
