“Chiến Tranh và Hòa Bình” của Lev Nikolayevich Tolstoy, một kiệt tác văn học sử thi, lần đầu được xuất bản từ năm 1865 đến 1869 trên Russki Vestnik, đã khắc họa một bức tranh toàn cảnh hùng vĩ về xã hội Nga trong thời đại Napoléon. Với hơn 580 nhân vật, từ những nhân vật lịch sử có thật đến những hình tượng hư cấu đầy sức sống, Tolstoy đã dệt nên một tấm thảm lịch sử phong phú và sâu sắc, phản ánh mọi tầng lớp xã hội Nga, từ giới quý tộc sang trọng đến tầng lớp nông dân lam lũ. Tác phẩm không chỉ là một trong những đỉnh cao sáng tạo của Tolstoy mà còn được vinh danh là một trong những kiệt tác vĩ đại nhất của văn học thế giới. Qua đó, tư tưởng phản chiến mạnh mẽ của Tolstoy cùng khả năng khắc họa tâm lý nhân vật tinh tế và tái hiện chân thực bức tranh xã hội Nga được thể hiện một cách xuất sắc.
Mở đầu bằng khung cảnh lộng lẫy của một bữa tiệc hoàng gia tại Sankt-Peterburg, câu chuyện nhanh chóng đưa người đọc vào cuộc chiến chống Pháp khốc liệt dưới thời Napoléon. Hành trình của hai nhân vật trung tâm, công tước Andrei Bolkonsky và Pierre Bezoukhov, dẫn dắt chúng ta qua những bí mật, những trải nghiệm cảm xúc sâu sắc, từ cuộc sống xa hoa của giới quý tộc đến những âm mưu tranh giành quyền lực và tài sản. Andrei, mang trong mình khát khao tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, đã tìm thấy ánh sáng trong sự ngây thơ và tình yêu cuộc sống của Natasha Rostov, con gái bá tước. Tình yêu nảy nở, nhưng hôn nhân của họ gặp phải sự phản đối từ cha của Andrei. Trong thời gian Andrei phải ra nước ngoài chữa trị vết thương, Natasha, vì lòng tốt và sự cả tin, đã rơi vào cái bẫy do Anatole, con trai công tước Vassili giăng ra. Sự việc vỡ lở khiến Natasha hối hận khôn nguôi, còn Andrei, sau khi trở về, đã nhờ Pierre trả lại kỷ vật cho Natasha. Giữa lúc Natasha đau ốm và tuyệt vọng, Pierre đã ở bên cạnh, chia sẻ và an ủi cô.
Bóng đen chiến tranh giữa Pháp và Nga ngày càng đậm nét. Quân Pháp tràn vào lãnh thổ Nga, buộc quân đội Nga phải rút lui. Trận Borodino lịch sử đã chứng kiến sự dũng cảm kiên cường của quân Nga dưới sự chỉ huy của tướng Koutouzov, giành được chiến thắng vang dội về mặt tinh thần. Trong trận chiến này, Andrei bị thương nặng. Trên đường di tản, anh gặp lại Natasha và tha thứ cho cô. Sau trận Borodino, Moskva thất thủ, Pierre quyết định ở lại với ý định ám sát Napoléon, nhưng thất bại và bị bắt giam. Trong tù, Pierre gặp gỡ triết gia nông dân Platon Karataev, người đã giúp anh thấu hiểu ý nghĩa đích thực của cuộc sống.
Quân đội Nga phản công mạnh mẽ, giành lại Moskva và đẩy lùi quân Pháp trong hỗn loạn. Tinh thần bất khuất của dân tộc Nga chính là chìa khóa dẫn đến chiến thắng, điều mà tướng Koutouzov đã thấu hiểu. Sau chiến thắng, Nga không can thiệp sâu vào chính trị châu Âu. Pierre trốn thoát khỏi nơi giam giữ và gặp lại Natasha. Một tình yêu mới nảy nở giữa hai người. Họ kết hôn vào năm 1813 và có bốn người con. Natasha trở thành một người vợ tận tụy, còn Pierre tham gia vào các hội kín với tinh thần cách mạng.
“Chiến Tranh và Hòa Bình” không chỉ là một câu chuyện lịch sử, mà còn là một bản trường ca về tình yêu, mất mát, hy vọng và sự cứu rỗi. Tác phẩm đã vượt qua thử thách của thời gian, trở thành một di sản văn học vô giá, lay động trái tim độc giả qua nhiều thế hệ. Lev Tolstoy, với tài năng xuất chúng và tầm nhìn sâu sắc, đã khắc họa một bức tranh sống động về thời đại, về con người và về những giá trị vĩnh hằng của cuộc sống.
