“Chữ Người Tử Tù” là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Nguyễn Tuân, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc từ thời điểm ra đời năm 1938 (in trong tập Vang bóng một thời, xuất bản năm 1940). Truyện ngắn này không chỉ được đánh giá cao về mặt nghệ thuật với bút pháp tài hoa, ngôn ngữ giàu chất tạo hình mà còn bởi sắc thái thẩm mỹ độc đáo, lay động lòng người.
Tác phẩm xoay quanh câu chuyện về Huấn Cao, một tử tù nổi tiếng với tài viết chữ đẹp. Giữa chốn lao tù tăm tối, Huấn Cao vẫn giữ được khí phách hiên ngang của một bậc anh hùng. Ông khinh miệt cường quyền, coi thường danh lợi, chỉ trân trọng cái đẹp và người biết thưởng thức cái đẹp. Chính sự cao quý trong tâm hồn Huấn Cao đã cảm hóa được viên quản ngục, một người vốn say mê thư pháp và vô cùng kính trọng tài năng của ông. Sự gặp gỡ giữa hai con người tưởng chừng đối lập nhau về thân phận và hoàn cảnh đã tạo nên một tình huống đầy kịch tính và xúc động.
Nguyễn Tuân đã xây dựng nên một bức tranh đối lập đầy ấn tượng: cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, cái cao cả và cái thấp hèn. Giữa chốn ngục tù tăm tối, sự xuất hiện của Huấn Cao như một ánh sáng le lói soi rọi vào những góc khuất của xã hội phong kiến đương thời. Bằng ngòi bút tinh tế và đầy chất thơ, Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công hình tượng người nghệ sĩ tài hoa, bất khuất trước cường quyền, đồng thời thể hiện khát vọng vươn tới cái đẹp, cái thiện ngay cả trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất.
“Chữ Người Tử Tù” không chỉ là một câu chuyện về tài năng thư pháp, mà còn là một bài ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự trân trọng nghệ thuật và khát khao tự do của con người. Tác phẩm xứng đáng là một viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam, một trải nghiệm đọc không thể bỏ qua đối với những ai yêu mến và muốn khám phá vẻ đẹp phong phú, tinh tế của văn chương nước nhà. Đây là minh chứng cho tài năng bậc thầy của Nguyễn Tuân trong việc sử dụng ngôn ngữ và xây dựng hình tượng nghệ thuật, để lại dư âm sâu sắc và ám ảnh trong lòng người đọc qua nhiều thế hệ.
