“Chuyện cũ Hà Nội Tập 1” của nhà văn Tô Hoài, lần đầu xuất bản năm 1952, là bức tranh sống động về đời sống người dân Hà Nội những năm đầu thế kỷ 20 dưới ách thống trị của Pháp. Qua 21 câu chuyện ngắn, Tô Hoài, một trong những cây bút tiêu biểu của văn học hiện đại Việt Nam, đã tái hiện một Hà Nội xưa cũ với tất cả những nét bình dị, mộc mạc mà thấm đẫm hồn người. Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, am hiểu sâu sắc cuộc sống và phong tục tập quán của người dân nơi đây, Tô Hoài mang đến cho người đọc những trang viết đầy ắp kỷ niệm và cảm xúc chân thực.
Mỗi câu chuyện trong tập sách là một lát cắt nhỏ về cuộc sống thường nhật của người Hà Nội xưa: từ những gánh hàng rong trên phố, những người thợ thủ công tài hoa, đến những cô gái làng quê chân chất mới lên thành phố, những ông lão chèo thuyền trên sông Hồng. Tất cả hiện lên sinh động, đầy cá tính và tình người. Tô Hoài không chỉ khắc họa con người mà còn tỉ mỉ tái hiện những nét đặc trưng của Hà Nội thời bấy giờ: kiến trúc nhà cửa, phong cảnh thiên nhiên, tập tục lễ hội…
Xen lẫn những mẩu chuyện đời thường, tác giả khéo léo lồng ghép những chi tiết lịch sử nhỏ nhưng đầy ý nghĩa, phản ánh sự thay đổi của đất nước dưới ảnh hưởng của thực dân Pháp. Những biến đổi về kiến trúc, giao thông, xã hội… được thể hiện tinh tế qua lời kể của nhân vật, giúp người đọc hiểu thêm về quá trình hình thành nên diện mạo Hà Nội ngày nay.
Tuy viết dưới dạng truyện ngắn, “Chuyện cũ Hà Nội Tập 1” vẫn toát lên tình yêu quê hương đất nước sâu đậm của tác giả. Mỗi trang viết đều thấm đượm nỗi niềm hoài niệm về một Hà Nội xưa cũ, vừa thân thương, vừa gần gũi. Không chỉ là một tác phẩm văn học giá trị, cuốn sách còn là tư liệu lịch sử quý báu, lưu giữ những ký ức về một giai đoạn lịch sử quan trọng của Hà Nội.
“Chuyện cũ Hà Nội Tập 1” xứng đáng là một đỉnh cao của thể loại truyện ngắn Việt Nam thời kỳ đầu. Hơn cả một cuốn sách để đọc, đây là một hành trình ngược thời gian, đưa người đọc trở về với một Hà thành xưa, để cảm nhận, để suy ngẫm và để trân trọng những giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc. Hãy cùng bước vào thế giới đầy hoài niệm của Tô Hoài qua “Chuyện cũ Hà Nội Tập 1”.
