“Cơ May Thứ 2” (hay còn được biết đến với tựa đề “Lối Thoát Cuối Cùng”) của Virgil Gheorghiu đưa người đọc vào trung tâm của cuộc Đại chiến thứ hai, tái hiện một châu Âu hoang tàn, ngập tràn những trại tập trung, nhà tù và cái chết rình rập. Tác phẩm không chỉ khắc họa sự tàn khốc của chiến tranh mà còn tập trung vào cuộc di tản đầy gian khổ của người dân qua các quốc gia, một hành trình đan xen giữa nỗi đau tột cùng và tia hy vọng le lói. Hình ảnh những đoàn người tha hương, vật lộn với sự sống chết, hiện lên đầy ám ảnh, phản ánh chân thực số phận con người trong thời chiến.
Sinh năm 1916 tại Romania, Virgil Gheorghiu được biết đến như một cây bút chống đối chế độ cộng sản. Các tác phẩm của ông, như “Giờ Thứ Hai Mươi Lăm” và những tác phẩm viết về xứ Bessarabie, đã khẳng định vị trí của ông trong dòng chảy văn học tự do. Với giọng văn chát chúa, mỉa mai, Gheorghiu không ngần ngại phơi bày thực trạng phi nhân của xã hội, đồng thời đề cao ý thức nhân bản, khai thác sâu sắc những mất mát, hy vọng và cả những góc khuất trong tâm hồn con người.
Trong “Cơ May Thứ 2”, tài năng của Gheorghiu một lần nữa được khẳng định. Bằng ngòi bút tinh tế và sắc sảo, ông dẫn dắt người đọc vào một thế giới nội tâm đầy giằng xé, nơi sự sống và cái chết, hy vọng và tuyệt vọng đan xen không ngừng. Câu chuyện mở ra với hình ảnh Boris Bodnar – một chi tiết nhỏ nhưng đầy ám ảnh: những chiếc túi quần bị cắt hết đường viền vàng và khuy sang trọng, thay vào đó là những khuy sắt han rỉ, tựa như hốc mắt trống rỗng. Hành động tìm kiếm vô vọng tờ quyết định đuổi học được cất giấu trong chiếc túi đã bị khâu kín – mảnh giấy úa màu, biểu tượng cho sự đuổi học, tù đày và cái chết – hé lộ phần nào số phận đầy bất định của nhân vật và gợi lên sự tò mò về những diễn biến tiếp theo. “Cơ May Thứ 2” hứa hẹn một hành trình khám phá sâu sắc bản chất con người và xã hội, một tác phẩm đầy cảm xúc và suy tư giữa bối cảnh chiến tranh khốc liệt.
