“Con Hủi”, tiểu thuyết lãng mạn của nữ văn sĩ Ba Lan Helena Mniszek, mở ra câu chuyện tình yêu đầy trắc trở giữa Xtefchia, một cô gái xuất thân quý tộc nhỏ, và Waldemar Michorowski, Đại công tước quyền quý bậc nhất. Sau khi trải qua nỗi đau tình đầu, Xtefchia trở thành gia sư cho em họ của Waldemar, và tại đây, trái tim nàng dần hướng về chàng công tước cao quý. Tuy nhiên, khoảng cách giai cấp quá lớn khiến Xtefchia chôn giấu tình cảm, tự biến mình thành “con hủi” trong giới quý tộc, lặng lẽ yêu Waldemar bằng một trái tim đau đớn.
Tình yêu tưởng chừng như đơn phương, nhưng Waldemar lại bất ngờ đáp lại tình cảm của Xtefchia. Sự tỏ tình đột ngột khiến nàng hoảng hốt và tìm cách trốn tránh. Số phận dường như trêu ngươi khi quá khứ của gia tộc lại tái hiện. Thông qua quyển nhật ký của bà, Xtefchia phát hiện ra một câu chuyện tình yêu dang dở giữa bà mình và ông nội của Waldemar, cũng bởi rào cản giai cấp. Họ đã không thể vượt qua định kiến xã hội và phải chia lìa.
Được ví như “Romeo và Juliet hiện đại”, “Con Hủi” không hề đề cập đến bệnh tật. “Con hủi” ở đây là ẩn dụ cho những định kiến xã hội, cho sự khinh miệt của tầng lớp thượng lưu dành cho những người họ cho là thấp kém. Xtefchia, dù xinh đẹp, thông minh và hiền lành, vẫn bị xem thường chỉ vì xuất thân không tương xứng. Tình yêu với Waldemar đã vô tình đẩy nàng vào vòng xoáy của những kẻ “có tội”, cái tội duy nhất của họ là dám yêu và dám vượt qua ranh giới xã hội.
Waldemar hiện lên như một chàng hoàng tử trong mơ, một điểm sáng rực rỡ trong câu chuyện. Cao quý, tài năng, tự do và si tình, chàng yêu Xtefchia bằng một tình yêu mãnh liệt và kiên định, bất chấp mọi định kiến. Những lời yêu thương chàng dành cho nàng ngọt ngào như mật rót vào tai, đủ sức làm tan chảy bất kỳ trái tim sắt đá nào. Waldemar dám đứng lên bảo vệ tình yêu, khẳng định quyền được theo đuổi hạnh phúc cá nhân, vượt lên trên những ràng buộc của gia tộc và xã hội. Chàng sẵn sàng từ bỏ tất cả để được ở bên người mình yêu.
Tuy nhiên, Xtefchia lại không đủ mạnh mẽ để cùng chàng chiến đấu. Trước những thủ đoạn chia rẽ của giới quý tộc, nàng gục ngã, đánh mất niềm tin và chấp nhận buông xuôi ngay trước ngày cưới. Sự yếu đuối của nàng đã chôn vùi hạnh phúc của cả hai, để lại cho Waldemar nỗi đau khôn nguôi và sự hối tiếc muộn màng.
Helena Mniszek, hay còn được biết đến với tên thật Ravich Rađô Miska, sinh năm 1878 tại điền trang Kurơtrưxe, tỉnh Vôlưnhe. Cuộc đời bà trải qua nhiều biến cố, hai lần góa bụa và phải rời bỏ quê hương vì chiến tranh. Bà mất năm 1943 tại Xabnhi cùng Pôđlasie. Trong suốt 20 năm hoạt động văn học (1909 – 1930), bà đã để lại nhiều tác phẩm, trong đó “Con Hủi” (1909) được xem là tác phẩm tiêu biểu và nổi tiếng nhất. Bên cạnh sự nghiệp sáng tác, bà còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội. “Con Hủi” là một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng buồn, khắc họa rõ nét bức tranh xã hội Ba Lan đầu thế kỷ 20 với những định kiến hà khắc và những bi kịch tình yêu không thể tránh khỏi.
