Giữa bối cảnh xáo trộn của miền Nam Việt Nam dưới ách đô hộ của thực dân Pháp vào giữa thế kỷ 19, một cuộc bút chiến nảy lửa đã diễn ra, ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử văn học và tư tưởng Việt Nam. Cuộc tranh luận này xoay quanh hai nhân vật trung tâm: Phan Văn Trị, một sĩ phu yêu nước kiên trung, và Tôn Thọ Tường, một trí thức chọn con đường hợp tác với thực dân. Sự đối lập tư tưởng giữa hai bên đã tạo nên một cuộc đấu trí gay gắt trên trang giấy, phản ánh sâu sắc tình hình xã hội và tâm lý dân chúng thời bấy giờ.
Tác phẩm “Cuộc Bút Chiến Giữa Phan Văn Trị Và Tôn Thọ Tường” của tác giả Thái Bạch tái hiện một cách sống động cuộc tranh luận lịch sử này. Không chỉ dừng lại ở sự đối đầu giữa hai nhà thơ nổi tiếng, cuộc bút chiến còn thu hút sự tham gia của nhiều trí thức đương thời như Lê Quang Chiêu, Bùi Hữu Nghĩa, tạo nên một bức tranh đa chiều về tinh thần dân tộc trong thời kỳ đầy biến động. Tư tưởng đầu hàng và thỏa hiệp của Tôn Thọ Tường đối lập hoàn toàn với tinh thần bất khuất, kiên cường chống Pháp của Phan Văn Trị và những người cùng chí hướng. Qua những bài thơ, bài họa, các văn bản trao đổi, họ đã thể hiện rõ lập trường, quan điểm của mình, đồng thời phơi bày thực trạng xã hội và khơi dậy lòng yêu nước trong lòng dân chúng.
Cuộc bút chiến không chỉ đơn thuần là một cuộc tranh luận văn chương mà còn là cuộc đấu tranh tư tưởng, là tiếng nói phản kháng mạnh mẽ trước những tư tưởng đầu hàng, bán nước. Nó góp phần khẳng định truyền thống yêu nước, bất khuất của dân tộc Việt Nam, đồng thời thể hiện sức mạnh của ngòi bút trong việc thức tỉnh lòng người, cổ vũ tinh thần đấu tranh giành độc lập tự do. “Cuộc Bút Chiến Giữa Phan Văn Trị Và Tôn Thọ Tường” của Thái Bạch không chỉ là một tác phẩm nghiên cứu lịch sử văn học mà còn là một câu chuyện đầy cảm hứng về lòng yêu nước, về sức mạnh của văn chương trong việc định hình tư tưởng và hành động của con người. Đây là một phần quan trọng của di sản văn hóa và lịch sử Việt Nam, xứng đáng được bạn đọc khám phá và suy ngẫm. Mời bạn đón đọc!