“Cuộc Đời Bất Tử Của Henrietta Lacks” của Rebecca Skloot là một tác phẩm khoa học phi hư cấu đầy mê hoặc, kể lại câu chuyện phi thường về một người phụ nữ Mỹ gốc Phi và những tế bào bất tử của bà đã cách mạng hóa nền y học hiện đại. Henrietta Lacks qua đời vì ung thư cổ tử cung năm 1951, nhưng tế bào được lấy từ cơ thể bà, được biết đến với tên gọi HeLa, vẫn tiếp tục sống và phân chia không ngừng nghỉ trong các phòng thí nghiệm trên toàn thế giới.
Cuốn sách đưa chúng ta trở về thập niên 1950, khi Henrietta, một người vợ và người mẹ trẻ, đang chiến đấu với căn bệnh ung thư tại Bệnh viện Johns Hopkins. Trong quá trình điều trị, các bác sĩ đã lấy mẫu tế bào của bà mà không được sự đồng ý hay thông báo. Những tế bào này, khác với bất kỳ tế bào nào từng được nghiên cứu trước đây, sở hữu khả năng sinh sôi vô hạn, mở ra một kỷ nguyên mới trong nghiên cứu y sinh. Tế bào HeLa đã đóng góp then chốt vào việc phát triển vắc-xin bại liệt, nghiên cứu ung thư, AIDS, lập bản đồ gen người và vô số tiến bộ y học khác, mang lại lợi ích cho hàng triệu người trên toàn cầu.
Tuy nhiên, đằng sau những thành tựu khoa học đáng kinh ngạc này là một câu chuyện bi thương về sự bất công và bất bình đẳng. Henrietta Lacks và gia đình bà, sống trong thời kỳ phân biệt chủng tộc khắc nghiệt của luật Jim Crow, không hề hay biết về việc tế bào của bà đã được sử dụng và thương mại hóa rộng rãi. Họ phải vật lộn với nghèo đói và bệnh tật, trong khi tế bào HeLa tạo ra một ngành công nghiệp trị giá hàng triệu đô la. Cuốn sách phơi bày sự mâu thuẫn sâu sắc giữa những tiến bộ y học mang tính cách mạng và sự thiếu hiểu biết, thiếu tôn trọng đối với người phụ nữ da màu đứng sau những khám phá này.
Rebecca Skloot đã dành hơn một thập kỷ để nghiên cứu tỉ mỉ và xây dựng câu chuyện phức tạp này. Bà đã phỏng vấn các thành viên gia đình Lacks, các nhà khoa học, nhà đạo đức học, và lặn sâu vào lịch sử y học để tái hiện một cách trung thực và đầy cảm xúc cuộc đời của Henrietta, đồng thời khám phá những vấn đề đạo đức phức tạp liên quan đến quyền riêng tư của bệnh nhân, quyền sở hữu gen và sự bất bình đẳng trong chăm sóc sức khỏe.
“Cuộc Đời Bất Tử Của Henrietta Lacks” không chỉ là một câu chuyện về khoa học mà còn là một câu chuyện về con người, về gia đình, về di sản và về cuộc đấu tranh cho công lý. Cuốn sách đặt ra những câu hỏi day dứt về giá trị của một cuộc đời, về ranh giới giữa tiến bộ khoa học và đạo đức, và về trách nhiệm của chúng ta đối với những người đã đóng góp thầm lặng cho sự tiến bộ của nhân loại. Đây là một tác phẩm vừa hấp dẫn vừa ám ảnh, chắc chắn sẽ khiến người đọc suy ngẫm sâu sắc về lịch sử y học và những hệ quả phức tạp của nó.
