“Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” của Ngô Sỹ Liên, một tác phẩm kinh điển của sử học Việt Nam, giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong việc nghiên cứu và tìm hiểu lịch sử đất nước thời phong kiến. Được biên soạn dưới triều vua Lê Thánh Tông vào khoảng năm 1479, đây là bộ sử biên niên đầu tiên của Việt Nam, ghi chép một cách có hệ thống và chi tiết hành trình lịch sử dân tộc từ thời kỳ huyền sử Hồng Bàng đến đầu thời Lê sơ.
Tác phẩm đồ sộ này gồm 50 quyển, chia thành ba phần chính. Hai mươi quyển đầu bao quát lịch sử từ thời Hồng Bàng đến hết thời Đinh. Hai mươi quyển tiếp theo tập trung vào triều đại Tiền Lê. Mười quyển cuối cùng ghi lại diễn biến lịch sử từ thời Lý đến đầu thời Lê sơ. Với việc sắp xếp theo trình tự thời gian cụ thể, năm, tháng, ngày, “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” cung cấp cho người đọc cái nhìn toàn cảnh và chi tiết về các sự kiện trọng đại của từng giai đoạn lịch sử.
Giá trị của “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” không chỉ nằm ở quy mô đồ sộ mà còn ở nguồn tư liệu phong phú và phương pháp biên soạn khoa học. Ngô Sỹ Liên đã dày công nghiên cứu và tham khảo nhiều nguồn sử liệu quý giá, bao gồm các bộ sử tiền biên như “Đại Việt Sử Ký” của Lê Văn Hưu, “Đại Việt Sử Lược”, “Đại Việt Sử Ký” của Ngô Thì Sĩ, cùng các bia ký, đồ họa, gia phả, thiên văn học và cả sử liệu nước ngoài, đặc biệt là sử Trung Quốc. Sự kết hợp đa dạng nguồn tư liệu này đã góp phần tạo nên độ tin cậy cao cho tác phẩm.
Nội dung cuốn sách đặc biệt chi tiết khi đề cập đến các triều đại Ngô, Đinh, Tiền Lê, phản ánh một cách sinh động quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến Đại Cồ Việt. Những sự kiện quan trọng như cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, cuộc kháng chiến chống quân Đường của Đinh Bộ Lĩnh, các cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước thời Tiền Lê… đều được tái hiện một cách rõ nét. Bên cạnh việc ghi chép sự kiện lịch sử, tác giả còn dành riêng các mục viết về thần tích, địa lý, chế độ triều đình, phong tục tập quán… mang đến cho người đọc cái nhìn sâu sắc về đời sống xã hội, văn hóa, tín ngưỡng của các triều đại phong kiến Việt Nam. Đặc biệt, những ghi chép về di tích, địa danh lịch sử như đền thờ, lăng mộ các vị vua chúa, tướng lĩnh… là nguồn tư liệu quý giá cho việc nghiên cứu văn hóa, phong tục của người Việt xưa.
Được viết bằng Hán văn, “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” mang đậm văn phong nghiêm cẩn, trang trọng nhưng không kém phần uyển chuyển và giàu tính nhân văn. Ngôn ngữ trong sáng, hàm súc, thể hiện trình độ uyên bác và tầm nhìn rộng lớn của tác giả Ngô Sỹ Liên. Với giá trị lịch sử và văn hóa to lớn, “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư” xứng đáng là một kho tàng kiến thức vô giá về lịch sử Việt Nam thời phong kiến, đồng thời là di sản văn hóa quý báu của dân tộc, vẫn là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu lịch sử cho đến ngày nay. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!
