Cuốn sách “Dẫn Luận Về Đức Phật” của Michael Carrithers mở ra bằng hình ảnh đầy ám ảnh về một bức tượng Phật cổ kính giữa những tàn tích của Anuradhapura, kinh đô xưa của Sri Lanka. Tư thế thiền định quen thuộc, vẻ yên bình toát ra từ khối đá granite bất động, gợi lên một cảm giác kính ngưỡng, thậm chí cả niềm tự hào về một điều gì đó vững chắc giữa dòng chảy hỗn loạn của lịch sử loài người. Tác giả dẫn lời một học giả không theo tôn giáo nào, nhưng tự nhận mình là “tín đồ của Đức Phật một cách tự nhiên”, và cả nhà nhân loại học Claude Lesvi-Strauss, người tìm thấy sự đồng điệu giữa triết lý Phật giáo và những bài học ông đúc kết được từ nghiên cứu của mình. Sức hấp dẫn vượt thời gian và không gian của Đức Phật chính là câu hỏi đầu tiên mà cuốn sách này tìm cách lý giải.
Liệu một nhân vật sinh ra cách đây hơn hai nghìn năm, trong một bối cảnh văn hóa và lịch sử khác biệt với phương Tây hiện đại, có thể mang đến điều gì cho chúng ta ngày nay? Tác giả tin rằng câu trả lời nằm ở chính cuộc đời Đức Phật, một cuộc đời gắn liền với giáo pháp của Ngài, không thể tách rời. Câu chuyện truyền thống về Đức Phật – từ cuộc sống vương giả ban đầu, đến sự thức tỉnh trước những khổ đau của kiếp người, hành trình tìm kiếm giải thoát và cuối cùng là sự giác ngộ – không chỉ là một câu chuyện mang tính chất tôn giáo. Nó còn là một cốt truyện đầy kịch tính về sự chuyển hóa tâm linh, một hành trình tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, và là nền tảng cho triết lý mà Đức Phật truyền dạy.
Cuốn sách không chỉ đơn thuần kể lại tiểu sử Đức Phật. Nó đi sâu vào phân tích sự phát triển trong tư tưởng của Ngài, những thay đổi tâm linh then chốt đã dẫn đến giác ngộ. Đức Phật luôn nhấn mạnh vào sự trải nghiệm cá nhân, vào việc tự mình quan sát và chiêm nghiệm để thấu hiểu những chân lý. Giáo pháp của Ngài không phải là những giáo điều xa vời, mà bắt nguồn từ chính cuộc sống, từ những trải nghiệm thực tế của Ngài. “Sinh, lão, bệnh, tử” là những khổ đau mà bất kỳ ai cũng phải đối mặt, và Đức Phật đã chỉ ra con đường để vượt thoát khỏi những khổ đau đó, một con đường mà bất kỳ ai cũng có thể bước đi.
Tuy nhiên, tác giả cũng nhận thức được rằng, Đức Phật không tồn tại tách biệt khỏi bối cảnh xã hội và lịch sử của thời đại. Cuốn sách đặt Đức Phật vào trong dòng chảy của những biến đổi lớn về xã hội và tư tưởng ở Ấn Độ cổ đại, xem xét cả những ảnh hưởng mà Ngài tiếp nhận, cũng như những đóng góp của Ngài cho tiến trình lịch sử. Qua đó, tác giả giúp người đọc có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về Đức Phật, về tầm vóc của Ngài, cũng như ý nghĩa của giáo pháp mà Ngài truyền dạy cho nhân loại.
