Albert Camus (1913-1960), một trong những tác giả nổi bật nhất của văn học Pháp hậu Thế chiến thứ hai, đã để lại dấu ấn sâu đậm với những tác phẩm gây tranh luận sôi nổi trên toàn thế giới. Từ tiểu thuyết, kịch, truyện ngắn đến tùy bút và tiểu luận, công trình văn học của ông luôn xoáy sâu vào những vấn đề đạo đức thời đại, một minh chứng rõ nét cho việc ông được trao giải Nobel Văn học năm 1957. Trong số đó, “Dịch Hạch” được xem là đỉnh cao sáng tạo, một tác phẩm kinh điển khắc họa cuộc chiến đấu không khoan nhượng chống lại đại dịch hạch tại thành phố Oran, Algeria.
Oran, một thành phố yên bình bên bờ biển, bỗng chốc bị bóng đen chết chóc bao phủ khi những con chuột chết bắt đầu xuất hiện khắp nơi. Dịch hạch dần lan rộng, cướp đi sinh mạng của hàng loạt người dân, biến Oran thành một xác chết đang hấp hối, đối mặt với nguy cơ bị hủy diệt như nhiều thành phố khác từng bị đại dịch tàn phá. Giữa bầu không khí tang thương và hiểm nguy rình rập, bác sĩ Bernard Rieux, nhân vật trung tâm của câu chuyện, nổi lên như một biểu tượng của tinh thần phản kháng. Ông cùng đồng nghiệp và bạn bè dấn thân vào cuộc chiến chống lại dịch bệnh, với niềm tin mãnh liệt rằng ý nghĩa cao quý nhất của cuộc đời là chiến đấu và bảo vệ sự sống. Rieux khẳng định: “Nếu không điên thì cũng mù, không mù thì là hèn nhát mới từ bỏ trước bệnh dịch.” Ngay cả khi vợ ông mắc bệnh và phải điều trị xa nhà, sau đó qua đời mà không thể gặp mặt, Rieux vẫn kiên định với sứ mệnh của mình. Ông cống hiến hết mình cho việc chữa trị bệnh nhân, không tiếc công sức, hạnh phúc và cả mạng sống.
Tinh thần chiến đấu kiên cường của Rieux đã lay động và truyền cảm hứng cho nhiều người, trong đó có phóng viên Raymond Rambert và linh mục Paneloux. Rambert, ban đầu chỉ đến Oran để điều tra về cuộc sống của người Ả Rập, đã bị mắc kẹt lại khi thành phố bị phong tỏa. Dù khao khát trở về với người yêu đang chờ đợi, nhưng khi có cơ hội trốn thoát, anh đã lựa chọn ở lại, tham gia vào công cuộc cứu chữa người bệnh. Hạnh phúc cá nhân, dù quý giá, cũng không thể so sánh với trách nhiệm với cộng đồng. Sự chuyển biến của linh mục Paneloux cũng vô cùng ấn tượng. Ban đầu, ông cho rằng dịch hạch là sự trừng phạt của Chúa, nhưng chứng kiến sự hy sinh và tận tụy của Rieux, Rambert và những người khác, đặc biệt là cái chết thương tâm của một đứa trẻ, ông đã thay đổi quan điểm. Từ việc thuyết giảng về sự cam chịu, ông kêu gọi mọi người cùng nhau chiến đấu chống lại dịch bệnh, cuối cùng cũng hy sinh vì chính nghĩa cao cả này.
Bên cạnh Rieux, Jean Tarrou, một tri thức căm ghét bạo lực và bất công, cũng là một nhân vật nổi bật. Chứng kiến những bản án tử hình oan uổng và sự tàn bạo của xã hội, Tarrou đã từ bỏ cuộc sống giàu sang để đi tìm lẽ sống đích thực. Anh tham gia nhiều cuộc đấu tranh, và khi dịch bệnh bùng phát ở Oran, anh đã cùng Rieux thành lập đội y tế tình nguyện, cống hiến hết mình cho việc cứu người.
“Dịch Hạch” không chỉ là câu chuyện về cuộc chiến chống lại dịch bệnh, mà còn là bản trường ca về lòng dũng cảm, tình yêu thương và ý chí kiên cường của con người trước nghịch cảnh. Tác phẩm là lời khẳng định mạnh mẽ về giá trị của sự sống, về tinh thần đoàn kết và trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng. Đọc “Dịch Hạch” của Albert Camus, chúng ta sẽ được chiêm nghiệm về sức mạnh của tinh thần con người và tìm thấy nguồn cảm hứng để sống một cuộc đời ý nghĩa hơn.
