“Đời Tôi – Hồi Tưởng Và Suy Ngẫm 1” của Mikhail Gorbachev, cựu Tổng thống Liên Xô, không chỉ đơn thuần là hồi ký, mà còn là một bức tranh toàn cảnh về một thời đại chuyển giao đầy biến động. Tác phẩm đồ sộ này đưa người đọc vào hành trình đầy chi tiết và sâu sắc về quá trình cải cách và tái cơ cấu Liên Xô dưới thời Gorbachev lãnh đạo, hé lộ những suy tư, trăn trở và quan điểm cá nhân của ông về những vấn đề trọng yếu của đất nước và thế giới lúc bấy giờ.
Gorbachev mở đầu bằng việc phân tích bối cảnh lịch sử, chính trị, kinh tế và xã hội phức tạp của Liên Xô giữa thập niên 1980. Ông thẳng thắn chỉ ra những yếu kém cố hữu của mô hình phát triển quan liêu, bao cấp, khẳng định sự cần thiết của những cải cách triệt để để bắt kịp dòng chảy phát triển chung của thế giới. Từ đó, glasnost (cởi mở) và perestroika (cải tổ) ra đời, mở ra một chương mới đầy biến động cho Liên Xô và toàn cầu.
Cuốn sách tiếp tục dẫn dắt người đọc qua quá trình Gorbachev khởi xướng và thực hiện các chính sách cải cách kinh tế và chính trị then chốt. Việc xây dựng nền kinh tế thị trường đa sở hữu, phá bỏ độc quyền nhà nước, khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân được nhấn mạnh như những bước đi tất yếu. Song song đó, ông cũng chú trọng cải cách hệ thống chính trị, trao quyền tự chủ và dân chủ cho các nước cộng hòa, đồng thời thúc đẩy quyền tự do ngôn luận, báo chí và lập hội.
Không chỉ tập trung vào nội bộ Liên Xô, Gorbachev dành nhiều tâm huyết phân tích chính sách đối ngoại mới – một chính sách hướng tới hợp tác và hòa giải với phương Tây, thay cho đối đầu và cạnh tranh. Việc ký kết các hiệp ước giải trừ quân bị với Mỹ, rút quân khỏi Afghanistan và chấp nhận thống nhất nước Đức là những minh chứng rõ nét cho đường lối ngoại giao mới này, góp phần chấm dứt Chiến tranh Lạnh và mở ra kỷ nguyên hòa bình, hợp tác quốc tế.
Tuy nhiên, “Đời Tôi” không né tránh những thất bại và hạn chế trong quá trình cải tổ. Gorbachev thẳng thắn thừa nhận những sai lầm, đặc biệt là việc tiến hành cải cách quá nhanh chóng mà chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, dẫn đến suy thoái kinh tế và đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Sự sụp đổ của Đảng Cộng sản và Liên Xô năm 1991 được ông nhìn nhận như một bi kịch cá nhân đầy đau xót.
“Đời Tôi – Hồi Tưởng Và Suy Ngẫm 1” là một tác phẩm đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử thế giới đương đại, muốn tìm hiểu về một giai đoạn chuyển giao đầy biến động, đồng thời lắng nghe những tâm tư, suy ngẫm của một nhà lãnh đạo đã góp phần thay đổi cục diện thế giới.
