“Đồng Quê” của Phi Vân, một tác phẩm viết về đề tài nông thôn, tuy không mới mẻ nhưng lại mang đến một bức tranh sống động và đầy màu sắc về cuộc sống miền quê Nam Bộ trước năm 1954. Dựa trên những bài báo chân thực, tác giả phác họa nên một thế giới nông thôn với đủ sắc thái, từ những phong tục tập quán cổ xưa, tín ngưỡng dị đoan đến những xung đột giai cấp giữa địa chủ và tá điền. Lối viết gần gũi, mộc mạc, đôi khi có phần “cẩu thả” và “nhất thời” như lời tự bạch của tác giả, lại chính là điểm đặc biệt tạo nên sự chân thật, ghi lại dòng chảy ý tưởng và tâm trạng của Phi Vân trong quá trình sáng tác.
Phi Vân, tên thật là Lâm Thế Nhơn (1917-1977), là một nhà báo, nhà văn nổi tiếng với thể loại truyện vừa và tiểu thuyết. Ông từng cộng tác với nhiều tờ báo, tạp chí miền Nam như Tiếng Chuông, Dân Chúng, Tiếng Dân và làm chủ bút tờ Thủ Đô thời báo. Lối viết linh hoạt, gọn gàng, pha chút hóm hỉnh đặc trưng đã giúp ông dẫn dắt người đọc qua những cung bậc cảm xúc khác nhau.
Tác phẩm “Đồng Quê” đưa ta len lỏi vào những vùng quê hẻo lánh, nơi những người nông dân chất phác, lam lũ mưu sinh với cuộc sống đầy khó khăn. Ta được chứng kiến những buổi tụ họp chơi bời, những cảnh lao động rộn ràng, nghe văng vẳng tiếng hò trong mùa gặt, cảm nhận mùi thơm của lúa chín. Phi Vân còn khéo léo dẫn dắt chúng ta xuôi theo những dòng sông rạch miền Tây, thưởng ngoạn cảnh sắc yên bình: làn khói lam chiều trên sông Trèm, bóng dừa nghiêng soi mình dưới nước, hình ảnh người vợ trẻ ôm con chờ chồng bên bờ sông… Giữa đêm trường tĩnh mịch, tiếng chày giã gạo, tiếng chó sủa xa xa vọng lại từ những xóm nhỏ ven sông càng làm tăng thêm vẻ thơ mộng của vùng quê.
Với ngòi bút tỉ mỉ, linh hoạt và giọng văn chân thành, Phi Vân đã tái hiện một cách sống động cuộc sống thường nhật của người dân quê. Ông quan sát, ghi chép và kể lại bằng tất cả sự tinh tế, giúp người đọc như được sống cùng, được chứng kiến và cảm nhận từng khoảnh khắc. “Đồng Quê” giống như một vở kịch với đầy đủ các cung bậc cảm xúc: hồi hộp, vui tươi và cả những giây phút thương tâm, khiến người đọc không khỏi ngậm ngùi.
Ẩn sâu trong những câu chuyện đời thường là những thông điệp sâu sắc về số phận của người nông dân – những nạn nhân của thời cuộc. Họ sống một cuộc đời giản dị, cần cù nhưng lại phải chịu nhiều bất công. Qua đó, tác giả muốn gửi gắm lòng thương cảm, sự bao dung và hy vọng về một cuộc sống tươi sáng hơn cho những người dân quê lam lũ. “Đồng Quê” của Phi Vân, một tác phẩm xứng đáng để bạn đọc khám phá và chiêm nghiệm.
