“Đường Hầm Ôđetxa” của Valentin Petrovich Kataev là một tiểu thuyết lịch sử sống động, khắc họa bức tranh hào hùng về cuộc chiến tranh nhân dân tại Liên Xô trong Chiến tranh Thế giới thứ hai. Lấy bối cảnh thành phố cảng Ôđetxa với hệ thống hầm mộ chằng chịt dưới lòng đất, tác phẩm tái hiện cuộc kháng chiến kiên cường chống lại quân xâm lược. Câu chuyện xoay quanh những con người bình dị thường, những anh hùng vô danh với tình đoàn kết, lòng dũng cảm và tinh thần hy sinh cao cả.
Tác phẩm đặc biệt nhấn mạnh sức mạnh của quy luật chiến tranh nhân dân trong chiến thắng. Qua những trang viết đầy cảm xúc, người đọc được chứng kiến những ngày cuối cùng dưới hầm mộ, nơi Secnôivanenkô và đồng đội phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách. Giữa cái mệt mỏi, cơn khát, và chỉ còn một giọt dầu cuối cùng, họ vẫn giữ vững niềm tin vào sự sống sót, vào chiến thắng. Lời khẳng định đầy kiên định của Secnôivanenkô vang lên như một tuyên ngôn về tinh thần bất khuất của nhân dân Batsây: “Chúng ta sẽ giành chiến thắng, vì chúng ta đang đấu tranh vì công bằng, vì nhân dân, với một loại hình chiến tranh mới. Một cuộc chiến cho tương lai của toàn nhân loại, một cuộc chiến cho chủ nghĩa cộng sản.” Chiến tranh nhân dân đã tạo nên nền tảng vững chắc cho chiến thắng, với tư tưởng cách mạng, tình đoàn kết, lòng dũng cảm sáng tạo và niềm tin không biên giới.
Valentin Kataev đã khéo léo lồng ghép phong cách nghệ thuật độc đáo của mình vào tác phẩm. Hình tượng thiếu niên, đặc biệt là cậu bé Pêchya Batsây, đóng vai trò quan trọng, mở đầu và kết thúc câu chuyện. Từ khoảnh khắc run rẩy khi nhận lá cờ từ tay một người lính Liên Xô qua anh thủy binh Lavrôp, Pêchya dần trưởng thành trong chiến đấu, trở nên can đảm và quyết tâm. Hành động giơ cao lá cờ tuyên thệ trước xác anh Lavrôp thể hiện rõ nét tư tưởng lãng mạn cách mạng của tuổi trẻ. Hình ảnh Pêchya trở về từ Ôđetxa với tấm huân chương chiến công trên ngực, trao lá cờ cuối cùng cho bộ tư lệnh Hồng quân, đã khép lại hành trình đầy ý nghĩa của cậu, đồng thời thể hiện sự trân trọng của tác giả đối với thế hệ tương lai của đất nước.
Tuy được viết cho độc giả trẻ, “Đường Hầm Ôđetxa” không chỉ dành riêng cho lứa tuổi này. Không chỉ Pêchya, hay Valentin, mà cả tập thể chiến đấu mới chính là trung tâm của câu chuyện. Kataev đã thành công trong việc phân tích tâm lý, ý chí và cảm xúc của từng nhân vật, tạo nên những con người chân thực, sống động. Bên cạnh đó, hình ảnh thành phố quê hương của tác giả cũng hiện lên đầy ấn tượng, từ những con phố, lâu đài, bến cảng, cây cầu, đồn trụ cho đến thảo nguyên bao la, tất cả đều thấm đẫm cảm xúc. Với phong cách sáng sủa, bố cục chặt chẽ, các chương ngắn gọn, tác phẩm dễ tiếp thu và lôi cuốn người đọc.
“Đường Hầm Ôđetxa” không đơn thuần là một câu chuyện, mà còn là một bức tranh toàn cảnh về cuộc chiến tranh nhân dân, về sự đoàn kết, hy vọng và sức mạnh tinh thần của cả dân tộc trong cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Tác phẩm xứng đáng là một cuốn sách đáng đọc cho những ai quan tâm đến lịch sử Chiến tranh Thế giới thứ hai và cuộc kháng chiến chống phát xít.
