Lev Nikolayevich Tolstoy, một trong những tên tuổi vĩ đại nhất của văn học Nga, đã để lại cho hậu thế một di sản tư tưởng đồ sộ. “Đường Sống – Văn Thư Nghị Luận Chọn Lọc” là tuyển tập những bài viết, thư từ và bài luận, nơi Tolstoy trình bày một cách sâu sắc và toàn diện quan điểm của mình về những vấn đề nhân sinh quan trọng. Cuốn sách đưa người đọc vào một hành trình khám phá tư tưởng của ông về cuộc sống, tôn giáo, chính trị và xã hội, những vấn đề muôn thuở của nhân loại.
Tolstoy nhìn nhận cuộc sống như một dòng chảy không ngừng biến đổi và phát triển, với mục đích tối thượng là hướng đến hạnh phúc chân chính. Theo ông, con đường dẫn đến hạnh phúc nằm ở sự thấu hiểu bản chất của cuộc sống và việc tìm ra những nguyên tắc sống đúng đắn. Ông phê phán gay gắt giới tinh hoa xã hội đương thời vì sự xa rời quần chúng lao động và sự thờ ơ với những giá trị đạo đức Kitô giáo. Thông điệp của Tolstoy là lời kêu gọi sống giản dị, gần gũi với thiên nhiên và tràn đầy tình yêu thương giữa con người với con người.
Một khía cạnh quan trọng được Tolstoy phân tích tỉ mỉ trong tác phẩm là vai trò của gia đình. Trong bài viết “Gia đình hạnh phúc”, ông phác họa bức tranh về một gia đình lý tưởng, nơi tình yêu thương, sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau là nền tảng vững chắc kết nối các thành viên. Gia đình, theo Tolstoy, là tế bào cơ bản của xã hội và cần được xây dựng trên nền tảng đạo đức vững chắc.
Không chỉ dừng lại ở những vấn đề cá nhân, Tolstoy còn dấn thân vào những vấn đề xã hội và chính trị. Ông lên án mạnh mẽ chế độ quân chủ Nga đương thời, coi đó là một hệ thống bóc lột và đàn áp nhân dân. Thay vào đó, ông ủng hộ một xã hội công bằng, tự do và bình đẳng, nơi mọi người đều có quyền sống và phát triển. Là một người theo chủ nghĩa hòa bình, Tolstoy kịch liệt phản đối chiến tranh và bạo lực, kêu gọi con người sống trong hòa bình, yêu thương và tha thứ.
Quan điểm tôn giáo của Tolstoy cũng được thể hiện rõ nét trong tác phẩm. Ông chỉ trích gay gắt các giáo hội chính thống vì đã biến tôn giáo thành công cụ kiểm soát và bóc lột. Đối với Tolstoy, Kitô giáo đích thực là tôn giáo của tình yêu, lòng thương xót và sự hy sinh, chứ không phải là những nghi lễ hình thức. Ông tin rằng tôn giáo là một lối sống đạo đức, tôn trọng mọi sinh linh, chứ không phải là một tổ chức phức tạp với những giáo điều cứng nhắc.
“Đường Sống – Văn Thư Nghị Luận Chọn Lọc” không chỉ là tuyển tập những bài viết của Tolstoy, mà còn là một tác phẩm có giá trị to lớn đối với sự phát triển tư tưởng nhân văn. Những câu hỏi sâu sắc mà Tolstoy đặt ra về bản chất con người, xã hội, chính trị và tôn giáo vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Tác phẩm tiếp tục truyền cảm hứng cho những ai quan tâm đến công bằng xã hội, hòa bình và tình người, thôi thúc họ suy ngẫm và hành động vì một thế giới tốt đẹp hơn.
