Baghdad năm 2003, một thành phố chìm trong khói lửa và đổ nát của chiến tranh. Giữa sự hỗn loạn và tuyệt vọng, một câu chuyện kỳ lạ bắt đầu lan truyền: sự xuất hiện của một sinh vật được ghép lại từ thi thể của những nạn nhân chiến tranh. “Frankenstein ở Baghdad” của Ahmed Saadawi không chỉ đơn thuần là một câu chuyện kinh dị, mà là một bức tranh siêu thực đầy ám ảnh về hiện thực tàn khốc của chiến tranh tại Iraq. Saadawi đã khéo léo tái hiện hình tượng Frankenstein kinh điển của Mary Shelley, đặt nó vào bối cảnh chính trị và xã hội đầy biến động, tạo nên một biểu tượng mới cho nỗi đau và sự tan vỡ.
Hadi, một người đàn ông có sở thích bịa chuyện, vô tình trở thành “cha đẻ” của sinh vật kỳ dị này. Ghép lại từ những mảnh thịt của các nạn nhân bom đạn, sinh vật này sống dậy một cách bí ẩn, mang trong mình nỗi oán hận và khát khao trả thù cho những người đã tạo nên nó. Được gọi bằng nhiều cái tên: “Kẻ Không Tên”, “Vô Danh”, hay “Daniel”, sinh vật này trở thành hiện thân của sự phẫn nộ trước những bất công và bạo lực mà người dân Iraq phải gánh chịu. Sự tồn tại của nó, dù là thực hay hư cấu, đều mang một ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, phản ánh một xã hội đang rạn nứt và khao khát sự cứu rỗi.
Ahmed Saadawi đã tài tình đan xen giữa hiện thực và siêu thực, tạo nên một câu chuyện vừa hấp dẫn, vừa ám ảnh. Ông không chỉ tái hiện chân thực bầu không khí ngột ngạt của Baghdad thời hậu chiến, với những vụ đánh bom, tra tấn, và giết chóc, mà còn khắc họa sâu sắc tâm lý của con người trong hoàn cảnh khốn cùng. Nhân vật “Frankenstein” – một “đồng dâm Iraq chính hiệu” như lời một nhân vật khác trong truyện, là sự kết hợp của nhiều mảnh đời, nhiều sắc tộc, tôn giáo, đại diện cho một Iraq đa dạng nhưng cũng đầy chia rẽ. Hành trình trả thù của “Frankenstein” ban đầu được xem như một cuộc chiến vì công lý, nhưng dần dần biến chất thành vòng xoáy bạo lực, vượt khỏi tầm kiểm soát và gây ra thêm nhiều đau thương.
Thông qua câu chuyện đầy ám ảnh này, Saadawi gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ: bạo lực chỉ sinh ra bạo lực. Việc sử dụng bạo lực để trả thù, dù với mục đích cao cả, cuối cùng cũng chỉ dẫn đến sự hủy diệt và đau khổ. Đây chính là bi kịch của Baghdad, và cũng là bài học cho bất kỳ xã hội nào đang chìm trong xung đột. “Frankenstein ở Baghdad” không chỉ là một tác phẩm văn học xuất sắc, mà còn là một lời cảnh tỉnh, một tiếng kêu cứu cho hòa bình và sự thấu hiểu. Cuốn sách là một trải nghiệm đọc đầy ám ảnh, thôi thúc người đọc suy ngẫm về bản chất của chiến tranh, công lý và sự cứu rỗi. Đọc “Frankenstein ở Baghdad” không chỉ để hiểu về Iraq, mà còn để hiểu về chính chúng ta, về những góc khuất tăm tối nhất của con người và khát khao về một thế giới tốt đẹp hơn.
