Isaac Babel (1894 – 1941), một trong những nhà văn Do Thái tiên phong trong văn học Nga, được biết đến với phong cách văn xuôi độc đáo và sắc bén. Sinh ra và lớn lên trong khu ghetto Do Thái tại Odessa, Babel sớm tiếp xúc với văn hóa đa dạng, thông thạo tiếng Do Thái, tiếng Pháp, Kinh Thánh và Kinh Talmut. Niềm đam mê văn chương bùng cháy từ thuở thiếu thời, khi ông bắt đầu viết truyện ngắn bằng tiếng Pháp lúc mới 15 tuổi. Năm 1915, Babel đến St. Petersburg, mang theo khát vọng chinh phục văn đàn, giống như đại văn hào Gogol trước đó. Cuộc gặp gỡ định mệnh với Maxim Gorky năm 1916 đã thay đổi cuộc đời ông. Gorky, bậc thầy văn học Nga, đã nhận ra tài năng của Babel và khuyến khích ông trải nghiệm thực tế cuộc sống để làm giàu chất liệu sáng tác.
Lời khuyên của Gorky đã đưa Babel, từ một chàng trai Do Thái mảnh khảnh, trở thành một chiến binh trong Quân đoàn Kỵ binh số Một, tham gia vào cuộc cách mạng Nga, hoạt động trong ủy ban quân sự, làm phóng viên và công tác tại nhà in. Những trải nghiệm chiến trường khốc liệt và biến động xã hội sâu sắc đã hun đúc nên ngòi bút hiện thực đầy mạnh mẽ của Babel. Năm 1926, tập truyện ngắn “Tập đoàn quân Kỵ binh” ra đời, ghi lại cuộc sống và những trận chiến ác liệt của Quân đoàn Kỵ binh số Một trên mặt trận chống lại quân Ba Lan và Bạch vệ trong những năm 1920-1930. Tác phẩm ngay lập tức gây ra làn sóng tranh luận trái chiều. Một bộ phận độc giả và giới phê bình tán dương “Tập đoàn quân Kỵ binh” như một kiệt tác văn học, trong khi những người khác lại lên án gay gắt, thậm chí cáo buộc Babel phản bội. Sự tương phản, một thủ pháp nghệ thuật đặc trưng của Babel, được vận dụng tài tình trong “Tập đoàn quân Kỵ binh” để khắc họa muôn mặt của cách mạng, chiến tranh, sự sống và cái chết.
Dù sự nghiệp sáng tác chỉ kéo dài 25 năm, di sản văn học của Babel không hề nhỏ bé. Hai vở kịch “Hoàng hôn” và “Maria”, cùng ba tập truyện ngắn “Tập đoàn quân Kỵ binh”, “Truyện ngắn Odessa” và “Truyện ngắn”, đã khẳng định vị trí của ông trong làng văn thế giới. Tuy nhiên, số phận nghiệt ngã đã ập đến với Babel. Năm 1939, 13 năm sau khi “Tập đoàn quân Kỵ binh” xuất bản, ông bị bắt giữ bí mật cùng nhiều nhà văn khác, bị gán cho những tội danh vô căn cứ, trong đó có tội “phản bội Tổ quốc”. Sau phiên tòa quân sự ngày 26/01/1940, Babel bị xử tử vào ngày 17/03/1941, ở tuổi 47. Tên tuổi của ông bị xóa sổ khỏi văn học Xô Viết trong suốt 15 năm, cho đến khi được phục hồi danh dự vào năm 1954. Tác phẩm của Isaac Babel đã được dịch ra nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt, tiếp tục lay động trái tim độc giả qua nhiều thế hệ.
“Ghi Đơ Môpatxăng – Isaac Babel & A. G. Daniil” kể về một giai đoạn khó khăn trong cuộc đời của Babel, khi ông sống tại St. Petersburg với hai bàn tay trắng. Bằng tài năng văn chương, ông đã vượt qua nghịch cảnh, tìm kiếm cơ hội mưu sinh và khẳng định bản thân. Câu chuyện bắt đầu với công việc dịch thuật tác phẩm của Guy de Maupassant cho nhà Benderski, mở ra một thế giới mới đầy những cám dỗ và thử thách cho chàng trai trẻ Babel. Từ những bữa ăn thịnh soạn, những buổi tiệc tùng xa hoa đến những mối quan hệ phức tạp, Babel dần khám phá mặt trái của xã hội thượng lưu Nga, đồng thời đối mặt với những dằn vặt nội tâm và những lựa chọn khó khăn trong cuộc sống.
