“Gió Lẻ Và 9 Câu Chuyện Khác” của Nguyễn Ngọc Tư là tập truyện dài gồm chín truyện ngắn và một truyện vừa, mang đến những hình ảnh sâu sắc về thân phận con người dưới ngòi bút đầy nhân văn của tác giả. Vẫn giữ nguyên giọng văn Nam Bộ chân chất, mộc mạc nhưng lôi cuốn, Nguyễn Ngọc Tư sử dụng lối so sánh độc đáo, đôi khi ẩn ý, chạm đến cảm xúc người đọc qua từng câu chữ. Điểm đặc biệt trong tập truyện này là việc tác giả chủ yếu sử dụng góc nhìn trẻ thơ để quan sát và cảm nhận cuộc sống với những biến cố phức tạp, đầy bất trắc.
Truyện vừa “Gió lẻ” là điểm nhấn của tập truyện, với hai giọng kể đan xen xoay quanh ba nhân vật chính: Ông Buồn, anh Tìm Nội (hay Em) và những cơn gió lạ mang theo nỗi buồn man mác. Số phận ba con người gặp nhau trên chiếc xe Landu chở hàng, gắn kết với nhau qua vòng xoay bánh xe và dần hé lộ câu chuyện cuộc đời mình. Hành trình của Em là một chuyến đi vô tận tự chọn kể từ sau cái chết của mẹ. Một sự việc đau lòng khi em sáu tuổi – lén lấy dao cạo râu của cha để tỉa lông cho chó – đã vô tình dẫn đến cuộc cãi vã của cha mẹ và kết cục bi thảm là mẹ em tự tử. Kể từ đó, Em chìm vào im lặng, bởi “im lặng là cần thiết cho những bí mật”.
Em không còn muốn nói tiếng người, ngay cả khi bị xâm hại cũng không thể thốt lên tiếng kêu cứu. Em nôn mửa mỗi khi nghe ai đó nói dối và chỉ giao tiếp bằng thứ tiếng của loài vật – một thứ tiếng ồn ào, rối rắm nhưng không làm tổn thương ai và cũng không chứa đựng sự dối trá. Tiếng nói kỳ lạ ấy lại chính là điều Ông Buồn muốn nghe, bởi ông chán ghét tiếng người, chán ghét những ký ức gia đình như “thư từ”, “quà tặng”, “bếp núc”, “ngày sinh nhật”… Suốt câu chuyện về ông, chỉ lặp lại những cụm từ “rời đi”, “lên đường” và “trôi”. Còn Dự – anh Tìm Nội, gắn chặt đời mình với chiếc xe và hàng trăm con đường sau lời nguyền đầy hận thù năm xưa “Bà nội hại con quá. Bà chết, con khỏe!”, khiến bà bỏ đi. Bảy năm sau, khi tìm thấy bà, tất cả chỉ còn là “một ụ đất bên đường”.
Ba năm trước, Nguyễn Ngọc Tư hiện lên với hình ảnh một cô gái quê mộc mạc, chân chất, chập chững bước vào thế giới văn chương. Sự độc đáo, tươi mới của cô giữa chốn thị thành xô bồ đã nhanh chóng chiếm được cảm tình của độc giả. Giờ đây, cô gái ấy trở lại, vẫn giữ nguyên nét mộc mạc, chân quê nhưng đã duyên dáng và tinh tế hơn. Tuy nhiên, “Gió Lẻ Và 9 Câu Chuyện Khác” có lẽ chưa phải là một bước đột phá mạnh mẽ như sự kỳ vọng của độc giả dành cho cây bút mà họ yêu mến.
Dù vậy, không thể phủ nhận tài năng của Nguyễn Ngọc Tư trong việc khắc họa những câu chuyện đời thường với cái nhìn thấu hiểu và đầy xót xa. Bên cạnh truyện vừa “Gió Lẻ”, tập truyện còn bao gồm chín truyện ngắn khác: “Vết Chim Trời”, “Chuồn Chuồn Đạp Nước”, “Tình Thầm”, “Sầu Trên Đỉnh Puvan Ấu”, “Thơ Tươi Đẹp”, “Núi Lở”, “Thổ Sấu”, “Của Ngày Đã Mất” và “Một Chuyện Hẹn Hò”. Mỗi câu chuyện là một lát cắt cuộc sống, được Nguyễn Ngọc Tư kể lại bằng giọng văn chân thực, sâu lắng, khiến mỗi nhân vật hiện lên sống động như hơi thở. “Gió Lẻ Và 9 Câu Chuyện Khác” hứa hẹn một hành trình khám phá thế giới nội tâm đầy tinh tế qua từng trang sách. Tác phẩm đã được tái bản nhiều lần với nhiều phiên bản bìa khác nhau, sẵn sàng để bạn lựa chọn và đắm chìm vào thế giới văn chương đầy mê hoặc của Nguyễn Ngọc Tư.
