Nguyễn Hiến Lê, một tên tuổi lớn trong nền văn học sử Việt Nam, đã mang đến cho độc giả một tác phẩm đầy tâm huyết: “Hàn Phi Tử”. Cuốn sách không chỉ đơn thuần là một bản tiểu sử mà còn là một công trình nghiên cứu sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của Hàn Thuyên, một nhà thơ lỗi lạc thời Lý – Trần, thường được biết đến với biệt hiệu Hàn Phi Tử. Thông qua ngòi bút tài hoa và sự am hiểu sâu rộng về lịch sử, Nguyễn Hiến Lê đã tái hiện một cách sinh động chân dung một nhân vật lịch sử quan trọng, đồng thời khắc họa bức tranh xã hội và văn học Việt Nam thời kỳ này.
Sinh ra trong một gia đình quan lại tại kinh thành Thăng Long, Hàn Thuyên sớm bộc lộ tài năng xuất chúng. Năm 18 tuổi, ông đã đỗ Tiến sĩ, mở ra con đường hoạn lộ rộng mở dưới triều vua Lý Thánh Tông. Từ Tham tri chính sự đến Thái úy, ông luôn tận tâm với việc nước, đóng góp đáng kể vào sự thịnh trị của triều đại. Không chỉ là một vị quan thanh liêm, Hàn Thuyên còn là một nhà thơ tài hoa với những tác phẩm bất hủ. “Đằng châu ngâm”, “Ngọc hồng ngâm”, “Mộng du ngâm”, “Ngũ quốc ngâm”… đều là những thi phẩm tiêu biểu cho phong cách thơ ca tao nhã, sâu lắng, thấm đượm tình yêu thiên nhiên và con người của ông.
Nguyễn Hiến Lê đã tỉ mỉ phân tích tư tưởng và phong cách nghệ thuật của Hàn Thuyên, làm nổi bật tinh thần nhân nghĩa, đạo lý cùng tình yêu quê hương đất nước thấm đượm trong từng vần thơ. Ngôn ngữ thơ ông giản dị mà hàm súc, truyền tải những thông điệp sâu sắc về cuộc đời và con người. Chính sự kết hợp hài hòa giữa tài năng chính trị và thi ca đã tạo nên một Hàn Thuyên toàn diện, một nhân cách cao đẹp đáng ngưỡng mộ.
Sau khi vua Lý Thánh Tông băng hà, Hàn Thuyên lui về ở ẩn, sống cuộc đời thanh đạm và tiếp tục sáng tác thơ văn. Ông qua đời năm 1161, hưởng thọ 62 tuổi, để lại cho hậu thế một di sản văn chương quý báu. “Hàn Phi Tử” của Nguyễn Hiến Lê không chỉ là một cuốn sách dành cho những người yêu thích lịch sử và văn học mà còn là một bài học về nhân cách, về tài năng và lòng yêu nước. Tác phẩm xứng đáng là một công trình nghiên cứu có giá trị, góp phần làm sáng tỏ thêm một giai đoạn quan trọng của lịch sử văn học Việt Nam. Cuốn sách cũng có sự tham gia của Giản Chi, hứa hẹn mang đến cho độc giả những khám phá thú vị.
