“Hồ Sơ Một Tử Tù” của Nguyễn Đình Tú là một tác phẩm tiên phong, mở ra khái niệm tiểu thuyết tội phạm học trong văn học Việt Nam. Không chỉ đơn thuần kể lại câu chuyện về một tử tù, cuốn sách còn là một cuộc hành trình khám phá sâu sắc về đạo đức, xã hội và sự hình thành nhân cách tội phạm. Nguyễn Đình Tú, với kiến thức pháp luật vững chắc và tư duy nhạy bén, đã khắc họa chân dung Phẩm Bạch Đàn, nhân vật chính, một cách sống động và đầy ám ảnh.
Từ một chàng trai làng quê nghèo khó với nghề truyền thống khai thác đá, Đàn vươn lên bằng con đường học vấn, thi đỗ đại học, nhưng số phận trớ trêu đã đẩy anh vào những bi kịch, những chuyển biến địa vị xã hội, và cuộc đấu tranh không ngừng cho công bằng và tự do. Hành trình đầy bi hài của Đàn không chỉ là câu chuyện về một cá nhân mà còn phản ánh những góc khuất của xã hội, những mâu thuẫn giữa cá nhân và môi trường, giữa thiện và ác. Tác giả đặt ra câu hỏi nhức nhối về vai trò của xã hội trong việc định hình con người, liệu môi trường sống có phải là tác nhân chính đẩy con người đến bờ vực tội lỗi?
Nguyễn Đình Tú không chỉ tập trung vào nhân vật chính mà còn xây dựng một hệ thống nhân vật phụ đa dạng, phản ánh bức tranh xã hội từ làng quê đến trường đại học, nơi ranh giới giữa tội phạm và người bình thường trở nên mong manh. Mối quan hệ nhân quả, những tội ác vô hình, triết lý sống và quan điểm đạo đức được tác giả khéo léo lồng ghép, tạo nên những tầng ý nghĩa sâu sắc, khiến người đọc không khỏi suy ngẫm về bản chất con người và xã hội.
“Hồ Sơ Một Tử Tù” không chỉ là một câu chuyện giải trí đơn thuần mà còn là một tác phẩm văn học giàu tính nhân văn, thôi thúc người đọc nhìn nhận lại những giá trị cuộc sống. Dù còn một số hạn chế về cấu trúc và xây dựng nhân vật, nhưng với cách tiếp cận mới mẻ và lối kể chuyện cuốn hút, Nguyễn Đình Tú đã thành công trong việc tạo nên một tác phẩm đáng chú ý, khẳng định vị thế của mình trong dòng văn học tội phạm. Cuốn sách hứa hẹn mang đến cho độc giả một trải nghiệm đọc đầy xúc động và những suy tư sâu lắng về thân phận con người. Đây thực sự là một khởi đầu ấn tượng của Nguyễn Đình Tú trong sự nghiệp sáng tác.
