“Ký Ức Đông Dương” của Tô Hoài không chỉ đơn thuần là hồi ức cá nhân, mà còn là bức tranh toàn cảnh về miền Nam Việt Nam trước năm 1975, được khắc họa qua lăng kính tuổi thơ và thanh xuân của tác giả. Hành trình ký ức bắt đầu từ những ngày thơ ấu êm đềm tại làng quê Sài Gòn. Độc giả sẽ được đồng hành cùng tác giả trải nghiệm những trò chơi dân dã, những buổi bắt chim bắt cá, và hòa mình vào không khí rộn ràng của lễ hội truyền thống. Tất cả được tái hiện sống động, chân thực qua giọng văn giàu chất thơ của Tô Hoài.
Bước ngoặt cuộc đời đến khi chàng trai trẻ bước chân vào Sài Gòn hoa lệ, theo học tại trường Petrus Ký và Trường Albert Sarraut. Giai đoạn thanh xuân rực rỡ mở ra với những khám phá mới mẻ, những tình bạn trong sáng và những rung động đầu đời. Tô Hoài tỉ mỉ khắc họa từng khoảnh khắc đáng nhớ, từ giảng đường đại học đến những góc phố quen thuộc, vẽ nên bức tranh chân dung tuổi trẻ đầy mộng mơ và hoài bão.
Tuy nhiên, bức tranh thanh bình ấy dần bị khuấy động bởi những biến cố chính trị xã hội cuối giai đoạn miền Nam trước 1975. Tác giả, khi ấy là một sinh viên nhiệt huyết, đã tham gia vào phong trào sinh viên và chứng kiến tận mắt những ngày tháng đầy biến động và bất an. “Ký Ức Đông Dương” không né tránh hiện thực khắc nghiệt của chiến tranh, mà phản ánh một cách trung thực những khó khăn, mất mát và cả sự dũng cảm, kiên cường của người dân trong thời kỳ lịch sử đầy sóng gió.
Xuyên suốt tác phẩm, Tô Hoài còn khéo léo lồng ghép những nét chấm phá về đời sống văn hóa, xã hội Sài Gòn thời bấy giờ. Từ phong tục tập quán, ẩm thực đến không khí ngày Tết cổ truyền, tất cả đều được tái hiện một cách tinh tế, góp phần làm nên bức tranh toàn cảnh về một Sài Gòn xưa vừa quen thuộc, vừa xa lạ.
Dù mang đậm dấu ấn cá nhân, “Ký Ức Đông Dương” vẫn mang giá trị lịch sử to lớn. Tác phẩm giúp bạn đọc hiểu hơn về bối cảnh xã hội, văn hóa và chính trị của miền Nam Việt Nam trước năm 1975, đồng thời cảm nhận được hơi thở cuộc sống, tâm tư tình cảm của con người trong thời kỳ lịch sử quan trọng này. Với ngôn ngữ trong sáng, gần gũi, cùng lối kể chuyện lôi cuốn, “Ký Ức Đông Dương” xứng đáng là một tác phẩm văn học kinh điển, lưu giữ và truyền tải những ký ức quý giá của một thế hệ, góp phần bảo tồn và quảng bá văn hóa dân tộc ra thế giới. Đây là cuốn sách không thể bỏ qua đối với những ai muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa Việt Nam và muốn sống lại những khoảnh khắc đáng nhớ của một thời đã qua.
