Konstantin Georgievich Paustovsky, sinh ngày 31 tháng 5 năm 1892 tại một con hẻm nhỏ ở Moscow, mang trong mình dòng máu Cossack Zaporozhe từ tổ tiên, sau này định cư ven sông Roshi gần tỉnh Belaya Serkov. Xuất thân từ một gia đình đa sắc màu, cha ông là nhân viên thống kê đường sắt, ông nội là cựu chiến binh thời Nga hoàng Nikolaev, và mẹ ông, một người phụ nữ nghiêm khắc, xuất thân từ gia đình tư chức. Dù khác biệt về tính cách, cả gia đình đều có chung một tình yêu mãnh liệt dành cho nghệ thuật, nuôi dưỡng tâm hồn nhạy cảm của cậu bé Paustovsky bằng tiếng đàn dương cầm, những giai điệu du dương, những cuộc tranh luận sôi nổi về nghệ thuật và những buổi tối chìm đắm trong ánh đèn sân khấu.
Tuổi thơ của Paustovsky gắn liền với trường trung học số 1 Kiev. Tuy nhiên, biến cố gia đình khánh kiệt khi ông học lớp 6 đã buộc cậu học trò phải bươn chải kiếm sống bằng nghề gia sư. Dù vất vả, những trải nghiệm cuộc sống này đã ươm mầm cho tài năng văn chương của Paustovsky, và truyện ngắn đầu tiên của ông được đăng trên tạp chí văn học “Những Ngọn Lửa” của Kiev vào khoảng năm 1911, khi ông còn là học sinh cuối cấp.
Sau khi tốt nghiệp trung học, Paustovsky theo học tại Đại học Tổng hợp Kiev, rồi chuyển đến Moscow hai năm sau đó. Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ đã cuốn ông vào vòng xoáy của lịch sử. Từ bán vé xe điện, lái xe điện, đến làm y tá trên những chuyến tàu quân y giữa tiền tuyến và hậu phương, Paustovsky đã chứng kiến những mất mát to lớn, như cái chết của hai người anh trai trên chiến trường. Những năm tháng chiến tranh và những công việc tại các nhà máy luyện kim ở Ekaterinoslav, Yuzovka, Taranrog đã hun đúc nên một Paustovsky từng trải, đồng thời khơi nguồn cảm hứng cho cuốn tiểu thuyết đầu tay “Những Kẻ Lãng Mạn”.
Cách mạng Tháng Hai 1917 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời Paustovsky. Ông bước vào nghề báo và khẳng định: “Sự hình thành con người và nhà văn trong tôi bắt đầu từ những năm ấy, nó xảy ra dưới chính quyền Xô-viết và quyết định toàn bộ cuộc đời tôi từ đấy về sau”. Hành trình tiếp tục đưa ông đến Odessa, Sukhum, Batum, Tiflis, Armenia, và thậm chí đến tận Ba Tư, trước khi trở về Moscow năm 1923 để làm biên tập viên và bắt đầu sự nghiệp văn chương chuyên nghiệp.
“Những Con Tàu Đi Ngược Chiều Nhau”, tuyển tập truyện ngắn đầu tiên, được Paustovsky xem là tác phẩm thực sự của mình. Sau thành công của “Kara-Bugaz” năm 1932, ông quyết định từ bỏ công việc nhà nước để toàn tâm toàn ý cho sự nghiệp văn chương, một quyết định táo bạo vào thời điểm đó. Tự do khỏi những ràng buộc công việc cho phép Paustovsky thỏa mãn niềm đam mê xê dịch, đặt chân đến khắp mọi miền đất nước Xô-viết rộng lớn và nhiều quốc gia khác trên thế giới, từ bán đảo Kola đến sa mạc Trung Á, từ Bắc Cực đến Krưm, từ Siberia đến Istanbul, Athena, Napoli, Roma, Paris, Rotterdam và Stockholm. Những trải nghiệm phong phú này đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho các tác phẩm của ông.
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, Paustovsky làm phóng viên chiến trường Mặt trận phía Nam, tiếp tục chứng kiến và ghi lại những khoảnh khắc lịch sử. Cuộc đời ông, từ thuở ấu thơ đến năm 1921, được tái hiện sống động qua bộ ba tác phẩm hồi ký “Những Năm Xa Xôi”, “Tuổi Trẻ Không Yên” và “Sự Bắt Đầu Của Thế Kỷ Ta Chưa Biết”. Paustovsky quan niệm nhà văn phải tự tạo ra tiểu sử cho mình, phải dấn thân vào cuộc đời để tích lũy chất liệu sáng tác, thay vì chỉ là những “viên chức văn chương” khô khan.
Không chỉ viết nhiều, Paustovsky còn viết hay. Ông là một trong số ít nhà văn Nga được xuất bản toàn tập khi còn sống, một minh chứng cho tài năng và sự ảnh hưởng của ông. Tuy nhiên, Paustovsky chưa bao giờ tự mãn với những gì mình đã đạt được, luôn khẳng định rằng tất cả mới chỉ là khởi đầu.
“Lẵng Quả Thông”, tập truyện ngắn được giới thiệu trong bài viết này, bao gồm những câu chuyện ngắn như: “Âm nhạc Verdi”, “Chiếc nhẫn bằng thép”, “Người đầu bếp già”, “Chuyến xe đêm”, “Bình minh mưa”, “Bụi quý”, “Hạt cát”, “Tuyết”, “Lẵng quả thông”, “Cầu vồng trắng”, “Cây tường vi”. Truyện “Âm nhạc Verdi” là một ví dụ điển hình cho phong cách viết giàu cảm xúc và tinh tế của Paustovsky, khắc họa tình người ấm áp giữa những con người dũng cảm trong hoàn cảnh khó khăn. Câu chuyện về nữ diễn viên Xônxeva và sự quan tâm của những người lính hải quân đã tạo nên một bức tranh cảm động về lòng trắc ẩn và tình đồng đội.
