“Lịch sử Triết học Trung Quốc” của Phùng Hữu Lan là một công trình nghiên cứu đồ sộ và uyên bác, dẫn dắt người đọc vào hành trình khám phá tư tưởng triết học Trung Hoa từ thuở sơ khai đến thời hiện đại. Tác phẩm không chỉ đơn thuần liệt kê các trường phái và triết gia, mà còn đi sâu phân tích bối cảnh lịch sử, tư tưởng cốt lõi, ảnh hưởng và sự tương tác giữa các học thuyết, mang đến cái nhìn toàn diện về dòng chảy tư tưởng phong phú của Trung Quốc.
Hành trình tư tưởng này bắt đầu từ thời kỳ hình thành triết học Trung Quốc cổ đại, trải dài từ nhà Thương đến thời Chiến Quốc, một giai đoạn sôi động với sự xuất hiện của những bậc thầy tư tưởng lỗi lạc như Khổng Tử, Lão Tử, Mặc Tử. Phùng Hữu Lan đã khéo léo tái hiện bức tranh tư tưởng thời kỳ này, phân tích tỉ mỉ học thuyết của từng triết gia, làm nổi bật những đóng góp của họ cho nền móng triết học Trung Hoa.
Tiếp nối dòng chảy tư tưởng, cuốn sách đưa chúng ta đến thời kỳ hoàng kim của triết học Trung Quốc dưới thời nhà Hán. Đây là giai đoạn chứng kiến sự phát triển rực rỡ của các trường phái Nho gia, Pháp gia, Mặc gia… Tác giả không chỉ phân tích sâu sắc tư tưởng của từng trường phái mà còn làm rõ mối quan hệ tương hỗ, sự cạnh tranh và ảnh hưởng của chúng đối với xã hội đương thời. Đặc biệt, sự trỗi dậy của Nho giáo dưới thời Hán, trở thành tư tưởng chủ đạo, đã được tác giả phân tích một cách thấu đáo, đặt nền móng cho sự ảnh hưởng sâu rộng của Nho giáo trong suốt chiều dài lịch sử Trung Quốc.
Từ đỉnh cao, triết học Trung Quốc bước vào giai đoạn suy vi từ thời nhà Tấn đến thời Nam Bắc triều. Dù không còn sôi động như thời kỳ trước, giai đoạn này vẫn ghi dấu ấn với những tên tuổi đáng chú ý như Khổng Dịch, Vương Dung. Phùng Hữu Lan đã khéo léo khắc họa bức tranh tư tưởng thời kỳ này, phân tích nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái và những nỗ lực duy trì dòng chảy triết học.
Hành trình tư tưởng tiếp tục với thời kỳ Trung đại, từ nhà Đường đến nhà Minh, Thanh. Dưới ảnh hưởng mạnh mẽ của Nho giáo, triết học Trung Quốc mang tính bảo thủ hơn, tuy nhiên vẫn chứng kiến sự xuất hiện của những trường phái mới như Khắc Tâm thuyết, Lý học thuyết… Tác giả đã phân tích sự phát triển của các trường phái này trong bối cảnh lịch sử cụ thể, làm rõ những nỗ lực đổi mới và thích ứng của tư tưởng Trung Hoa.
Cuối cùng, cuốn sách đưa chúng ta đến với triết học Trung Quốc thời hiện đại, từ cuối thế kỷ 19 đến nay. Giai đoạn này đánh dấu sự giao thoa giữa tư tưởng phương Tây và truyền thống, với sự xuất hiện của các trường phái mới như Duy vật lịch sử, Mác-xít… Đồng thời, các học thuyết cổ điển cũng được xem xét và diễn giải dưới góc nhìn mới. Phùng Hữu Lan đã khéo léo phân tích sự tiếp biến văn hóa này, làm nổi bật những thách thức và cơ hội mà triết học Trung Quốc phải đối mặt trong thời kỳ hội nhập.
“Lịch sử Triết học Trung Quốc” của Phùng Hữu Lan không chỉ là một cuốn sách lịch sử triết học đơn thuần, mà còn là một hành trình trí tuệ hấp dẫn, giúp độc giả thấu hiểu sâu sắc hơn về sự hình thành, phát triển và biến đổi của tư tưởng Trung Hoa qua các thời kỳ lịch sử. Đây là một tác phẩm kinh điển, không thể thiếu cho những ai muốn khám phá kho tàng tri thức đồ sộ và tinh tế của nền văn minh Trung Quốc.
