“Lịch Sử Truyền Giáo Ở Việt Nam Tập 1” của Linh mục Nguyễn Hồng là một công trình nghiên cứu công phu, vén màn lịch sử truyền giáo Công giáo tại Việt Nam từ thế kỷ 16 đến đầu thế kỷ 20. Tác giả đã tỉ mỉ phân tích từng giai đoạn lịch sử, tái hiện hành trình gian nan nhưng đầy sức sống của Giáo hội Công giáo trên mảnh đất hình chữ S.
Hành trình truyền giáo khởi đầu từ thế kỷ 16, được khắc họa rõ nét trong chương đầu tiên của cuốn sách. Năm 1605 đánh dấu sự xuất hiện của những nhà truyền giáo Dòng Tên người Bồ Đào Nha, những người tiên phong mang theo sứ mệnh truyền bá đức tin Công giáo. Đối mặt với rào cản ngôn ngữ, văn hóa và sự e dè từ triều đình phong kiến, họ đã kiên trì gieo mầm đức tin, từng bước chinh phục lòng tin của người dân địa phương, đặt nền móng cho sự phát triển của Công giáo tại đồng bằng Bắc Bộ.
Sang thế kỷ 17 và 18, hoạt động truyền giáo mở rộng mạnh mẽ khắp cả nước, đặc biệt là miền Trung và Nam Bộ, với sự tham gia của các dòng tu Đa Minh, Phanxicô, Augustinô. Chương thứ hai của cuốn sách tập trung phân tích giai đoạn này, đồng thời làm nổi bật những thử thách cam go mà Giáo hội phải đối mặt. Sự bất đồng tôn giáo và chính trị giữa triều đình Huế và phương Tây đã dẫn đến những cuộc bách hại, tạo nên những trang sử bi tráng cho cộng đồng giáo dân.
Bước vào giai đoạn cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 20, bối cảnh lịch sử Việt Nam đầy biến động với những cuộc phân tranh và xung đột chính trị triền miên. Chương ba của cuốn sách ghi lại những nỗ lực khôi phục và phát triển hoạt động truyền giáo dưới thời vua Gia Long, đồng thời phân tích những ảnh hưởng phức tạp từ sự can thiệp của các nước phương Tây. Thời Pháp thuộc, Giáo hội Công giáo Việt Nam vừa chịu ảnh hưởng từ chính quyền thực dân, vừa phải đối mặt với làn sóng trỗi dậy của các phong trào yêu nước như Cải cách Duy Tân và Duy dân.
Thông qua nghiên cứu tỉ mỉ và phân tích sắc sảo, “Lịch Sử Truyền Giáo Ở Việt Nam Tập 1” không chỉ tái hiện một cách toàn diện quá trình hình thành và phát triển của Công giáo tại Việt Nam mà còn khắc họa chân thực những khó khăn, thử thách mà Giáo hội đã vượt qua. Tác giả cũng đánh giá công lao to lớn của các nhà truyền giáo trong việc gieo trồng và vun đắp đức tin trên mảnh đất này. Cuốn sách là một công trình nghiên cứu có giá trị học thuật cao, góp phần quan trọng vào việc tìm hiểu và nghiên cứu về lịch sử Công giáo tại Việt Nam. Độc giả quan tâm đến lịch sử tôn giáo và lịch sử Việt Nam chắc chắn sẽ tìm thấy nhiều điều bổ ích và thú vị từ tác phẩm này.
