“Lịch Sử Tư Tưởng Quân Sự Việt Nam 2: Từ năm 1428 đến năm 1858” của Bộ Quốc Phòng – Viện Lịch Sử Việt Nam là một công trình nghiên cứu đồ sộ, khám phá hành trình phát triển tư tưởng quân sự Việt Nam qua một giai đoạn lịch sử then chốt, từ khi nhà Lê sơ thành lập (1428) đến thời điểm ký kết Hiệp ước Nhâm Tuất (1858) – đánh dấu bước chuyển giao từ thời kỳ phong kiến sang thời kỳ chịu ảnh hưởng của thực dân đế quốc.
Cuốn sách lần lượt phân tích chi tiết tư tưởng quân sự qua các triều đại, bắt đầu từ nhà Lê sơ (1428-1527) với sự xuất hiện của những tác phẩm lý luận quân sự nền tảng như “Võ pháp” của Lê Văn Hưu và “Quốc sử di biên” của Ngô Sĩ Liên. Tiếp đó, tư tưởng quân sự thời Lê trung hưng (1533-1789) được xem xét qua lăng kính của “Quốc triều hình luật” (Lê Quý Đôn) và “Đại Việt sử ký toàn thư” (Ngô Sĩ Liên). Giai đoạn Tây Sơn (1778-1802) nổi bật với tư tưởng “Dân là bậc một” cùng sự phát triển mạnh mẽ của chiến thuật du kích linh hoạt. Hành trình tư duy quân sự tiếp tục được khảo cứu qua thời kỳ nhà Nguyễn sơ (1802-1847) và giai đoạn đầu cận đại, khi Việt Nam bắt đầu tiếp xúc với văn minh phương Tây (1847-1858).
Không chỉ dừng lại ở việc phân tích tư tưởng theo trình tự thời gian, cuốn sách còn đào sâu vào các yếu tố tác động đến sự hình thành và phát triển tư tưởng quân sự Việt Nam, bao gồm địa lý, lịch sử, bối cảnh chính trị – xã hội. Các khía cạnh then chốt của quân sự như chiến lược, chiến thuật, tổ chức quân đội, huấn luyện binh sĩ, vũ khí trang bị… cũng được mổ xẻ một cách kỹ lưỡng, khoa học.
Công trình này đặc biệt nhấn mạnh vai trò của các nhà lý luận quân sự tiền bối như Lê Văn Hưu, Ngô Sĩ Liên, Lê Quý Đôn… trong việc đặt nền móng cho tư tưởng quốc phòng, quân sự của dân tộc. Đồng thời, cuốn sách cũng làm nổi bật những biến đổi, phát triển trong tư duy quân sự qua từng giai đoạn lịch sử, phản ánh sự thích ứng linh hoạt của Việt Nam trước những biến động của thời cuộc.
Với phương pháp tiếp cận khoa học, khách quan và toàn diện, “Lịch Sử Tư Tưởng Quân Sự Việt Nam 2: Từ năm 1428 đến năm 1858” mang đến một cái nhìn sâu sắc về quá trình hình thành và phát triển nền tảng lý luận quân sự của dân tộc. Đây là một tài liệu tham khảo quý giá cho những ai quan tâm đến lịch sử quân sự Việt Nam, góp phần làm sáng tỏ một phần quan trọng trong lịch sử đất nước. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
