Việt Nam giai đoạn 1802-1858, một thời kỳ đầy biến động và chuyển mình, được tái hiện sống động qua cuốn sách “Lịch Sử Việt Nam 5: Từ Năm 1802 Đến Năm 1858” của tác giả Trương Thị Yến. Sau những năm tháng chiến tranh loạn lạc, triều Nguyễn được thành lập dưới triều vua Gia Long, mở ra một kỷ nguyên mới cho đất nước. Cuốn sách phân tích sâu sắc bối cảnh lịch sử phức tạp này, từ quá trình thiết lập và củng cố quyền lực của nhà Nguyễn đến những thách thức nội tại và áp lực từ bên ngoài.
Ngay từ những năm đầu trị vì, nhà Nguyễn đã nỗ lực ổn định đất nước bằng hàng loạt cải cách chính trị và xã hội. Bộ máy quan lại được xây dựng theo mô hình trung ương tập quyền, khoa cử được tổ chức để tuyển chọn nhân tài, hệ thống hành chính địa phương được thiết lập từ trấn, phủ, huyện đến tổng. Bên cạnh đó, triều đình cũng chú trọng đến quốc phòng, tăng cường biên phòng và xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc. Về kinh tế, nông nghiệp và thương mại được khuyến khích phát triển, kèm theo đó là việc áp dụng chế độ thuế má trên toàn quốc.
Tuy nhiên, con đường xây dựng và phát triển đất nước của nhà Nguyễn không hề bằng phẳng. Những cải cách hành chính dưới thời vua Minh Mạng (1820-1822), mang nặng ảnh hưởng từ mô hình nhà Thanh, đã gây ra sự bất mãn trong một bộ phận dân chúng. Tình hình xã hội càng thêm căng thẳng với sự bùng nổ của các phong trào chống đối, tiêu biểu là phong trào của Quang Trung và Nguyễn Công Trứ vào năm 1840. Mặc dù bị đàn áp quyết liệt, những phong trào này đã phản ánh rõ nét những mâu thuẫn xã hội ngày càng gia tăng.
Không chỉ đối mặt với những khó khăn trong nước, triều Nguyễn còn phải đương đầu với sức ép ngày càng lớn từ các thế lực bên ngoài. Năm 1858, sự kiện Pháp xâm lược Đà Nẵng đã mở ra một chương đen tối trong lịch sử Việt Nam, đồng thời cũng khép lại giai đoạn lịch sử mà cuốn sách đề cập. Đây là một bước ngoặt lịch sử, đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ thực dân Pháp đô hộ Việt Nam.
“Lịch Sử Việt Nam 5: Từ Năm 1802 Đến Năm 1858” không chỉ đơn thuần tường thuật lại các sự kiện lịch sử mà còn phân tích sâu sắc bối cảnh, nguyên nhân và hệ quả của chúng. Từ sự hình thành và phát triển của triều Nguyễn, các cải cách chính trị – xã hội, những phong trào đấu tranh trong nước đến cuộc xâm lược của thực dân Pháp, cuốn sách cung cấp cho người đọc một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về một giai đoạn lịch sử đầy biến động của dân tộc. Tác phẩm là nguồn tư liệu quý giá, giúp độc giả hiểu rõ hơn về những thăng trầm của lịch sử Việt Nam và những bài học kinh nghiệm quý báu cho hiện tại và tương lai.
