“Lời Tự Thú Của Chiếc Mặt Nạ” của Yukio Mishima không chỉ là một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của tác giả mà còn là một tác phẩm kinh điển của văn học Nhật Bản. Ngay từ khi ra mắt, cuốn tiểu thuyết đã được đón nhận nồng nhiệt, được các nhà văn đương thời, trong đó có cả Kawabata, ca ngợi và xem Mishima như “niềm hy vọng của thập niên 50”.
Tác phẩm đưa người đọc vào cuộc hành trình nội tâm sâu sắc và đầy chất thơ của một thiếu niên đồng tính, người đã tự tạo cho mình một “chiếc mặt nạ” để hòa nhập với xã hội. Mishima, với lối viết chân thực và thẳng thắn, đã khéo léo phơi bày những khát khao bản năng, những suy tư về dục vọng, và cả những góc khuất tăm tối nhất trong tâm hồn con người. Ông như một triết gia của xúc cảm, dẫn dắt người đọc gỡ bỏ từng lớp mặt nạ giả tạo để đối diện với bản ngã thực sự, từ đó khám phá những khát vọng sống mãnh liệt, suy ngẫm về sự tồn tại và cả cái chết – không chỉ là sự kết thúc mà còn là một biểu tượng của cái đẹp.
Yukio Mishima (1925-1970), sinh ra tại Tokyo, tốt nghiệp khoa Luật Đại học Tokyo nhưng lại chọn con đường văn chương sau một thời gian ngắn làm việc tại Bộ Tài chính. Cuộc đời ông cũng kịch tính và dữ dội như chính những tác phẩm của mình, kết thúc bằng nghi thức tự sát seppuku tại doanh trại quân đội năm 1970, sau khi hoàn thành bản thảo tập cuối của bộ tiểu thuyết “Biển phì nhiêu”. Những tác phẩm của ông, bao gồm “Khát vọng yêu đương”, “Tiếng triều dâng”, “Kim các tự”, “Sau bữa tiệc”,… đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được yêu thích trên toàn thế giới.
Trong “Lời Tự Thú Của Chiếc Mặt Nạ”, nhân vật chính đã nhập vai một cách hoàn hảo đến mức chiếc mặt nạ dần trở thành một phần không thể tách rời của bản thân. Cậu ta sống trong một thế giới ngụy trang, nơi mọi cảm xúc, từ rung động đầu đời trước một cô gái đến những giao tiếp xã hội thường ngày, đều được diễn xuất một cách tỉ mỉ. Mishima đã xây dựng nên một “bài học” về diễn xuất nhập vai, vượt xa cả những bậc thầy như Marlon Brando. Tuy nhiên, dù tâm trí có thể bị đánh lừa, xác thịt lại luôn thành thật. Ham muốn dục tình nguyên thủy đã bóc trần lớp mặt nạ văn minh, phơi bày bản chất thật sự của nhân vật.
Tác phẩm cũng chạm đến ý thức về phẩm giá, một giá trị cốt lõi trong văn hóa Nhật Bản, đặc biệt là tinh thần võ sĩ đạo. Nhân vật chính luôn nỗ lực bảo vệ danh dự của mình, và chính phẩm giá ấy lại là nguồn gốc của nỗi thống khổ khi phải sống dưới lớp mặt nạ. Hình ảnh “ẩn mình dưới lá” trong tựa đề cuốn sách kinh điển về võ sĩ đạo Hagakure dường như cũng phản chiếu sự giấu giếm bản ngã thật sự để hoàn thành một “vai diễn” được định sẵn.
Cuộc đời và văn chương của Mishima dường như hòa quyện làm một. Ông sống và viết với tất cả sự mãnh liệt, biến cái đẹp thành một phần của cái chết và ngược lại. Giống như Petronius, cận thần của bạo chúa Nero, Mishima dường như đã luôn ý thức về cái chết như một phần tất yếu của cuộc đời. Và chính sự hòa quyện giữa cái đẹp và cái chết, giữa hiện thực và mặt nạ, đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho “Lời Tự Thú Của Chiếc Mặt Nạ”, một tác phẩm xứng đáng được khám phá và chiêm nghiệm.
